Organizacja religijna
Ważność organizacji dla religii nie sposób jednak przedstawić w niewłaściwym ujęciu. Przybieranie przez religię kształtów wspólnotowych, społecznych, jest odpowiedzią na doświadczenie sacrum i jest przeto tylko pochodną tego religiotwórczego faktu
Generalnie biorąc, pytanie o społeczny charakter religii i jej sposób wykształcania organizacji i społecznych więzi wewnętrznych, jest pytaniem o podmiot religii: indywidualny czy grupowy. Odpowiedź wskazująca zasadniczo na indywidualny ryz religii - zjawiska osobistego i własnego czyni dyskusje o społeczny charakter religii w dużej mierze zbędną.
Problem organizacji w religii jest to w wielkiej mierze sprawa autoryzowanego lub częściowo bądź całkiem nieautoryzowanego sposobu organizowania się w obrębie religii. Autoryzacji dokonują osoby łub gremia, któiych ta funkcja przypada z mocy prawa, zwyczaju względnie przyzwolenia, ale także i uzurpacji. Kiyteria mogą być zarówno doktrynalne, jak i kultowe, jak też i związane z dyscypliną organizacyjną, obyczajowością, reformizmem. konformizmem
Religie archaiczne czynią zw7kle grupę podmiotem religii. Wspólnota społeczna, w której się porusza człowiek jest wspólnotą religijną.
Tendencje sprzyjające indywidualizmowi religijnemu są najprawdopodobniej skoordynowane z rozwojem cywilizacyjnym świata. Droga pokonana przez ludzi prowadzi od grupy naturalnej, gdzie wspólnota społeczna i religijna są sobie tożsame, do społeczeństw, w których człowiek jest uczestnikiem wielu wspólnot i grup o bardzo różnym stopniu zazębiania
Rozwój doktryn religijnych idzie wkieriniku soteriologii indywidualnej i uszczegółowionej. W miejsce kolektywnego odtwarzania struktury i organizacji społecznej w zaświatach, anonimowych wizji krainy duchów, zwłaszcza w religiach założonych przez znanych nam z imienia twórców, posłaiue o zbawieniu adresowane jest do jednostki, zaś zbiorowość jest w gnuicie rzeczy oparciem dla jednostki w procesie samodoskonaleiua się i miejscem ekspiacji kształcenia się lub wyjaśniania wątpliwości. Zadania ascetyczne, kontemplacyjne, mistyczne wyznaczają w dziejach religij miejsce dla indywidualizmu.
Przegląd dyscyplin Historia religii
Uprawiana w sposób naukowy jest najstarszą z autonomicznych dyscyplin nauk o religii. Można w jej obrębie wydzielić historię o charakterze monograficznym i opisowym - poświęconą jednej religij hib jej poszczególnym etapom oraz porównawczą historię religii. komparastykę religioznawczą.
Komparastyka to nie tylko porównanie w ogóle różnych religij między sobą, ale też zestawienie różnych ich elementów, zachowali, wzorców czynności, wartości.
Z postulatu porównatua religij wynika jedna z głównych tez metodologicznych - pracy filologicznej. Jakkolwiek liistorycznie biorąc, to podobieństwa i zbieżności językowe wykreowały metody porównawcze, to jednak obecnie filologia zyskuje zasadnicze znaczenie i uzasadniane dla komparatystykl Nie sposób zrozumieć różnych religij bez poznania ich uwarunkowali socjologicznych, geograficznych itd., ale w pierwszej mierze bez poznania języka, jakim się posługują. Jeżeli nie znamy podstaw filologicznych w przypadku czy to religij żywych, czy mattwych. nie posiadamy wystarczającego materiału do badań głębszych
Filologia jest podstawowym narzędziem dla poznania jakiegokolwiek tekstu, rozumianego jako system znaków. Dzięki metodom filologicznym możliwe jest ustalenie względnej chronologii różnych mitów i ksiąg, rekonstruowanie różnych zagubionych hib przepracowanych wątków - słowem tworzenie hipotez ich weryfikowanie w oparciu o empiryczny materiał.
Historia religii opisuje jakąś rzeczywistość, próbuje ją objaśnić, wskazać linię rozwoju, statykę i/lub dynamikę przedmioni swoich rozważali. Wielowątkowość komentarza historycznego może nawet prowadzić do wydzielania się odrębnych dziedzin studiów - jak np. badań nad obumieraniem religij.
Historia religii korzysta z tych wszystkich nauk i dyscyplin pomocniczych, co i cała reszta lustoryków. Naturalnie, nie każdy historyk może i musi korzystać z całej palety możliwości nauk historycznych i nie musi też być aktywny we wszystkich kierunkach prac histirycznoreligijnych.