104275

Teoria ujmuje swoje badania jako element całości - wzorem dla Adorno pozostaje Marks, czyli krytyka podmiotu i krytyka przedmiotu.

Trudno wyodrębnić przesłanki Horkheimera i Adorno od reszty myślicieli Szkoły Frankfurckiej. Groźba wewnętrznej sprzeczności - 1) wyjście z założeń Marksa, 2) społeczeństwo jest inne niż za Marksa.

Konsekwencje myśli Adorna - dialektyka negatywna. Cztery tezy:

1.    Myślenie nie może być produktem - podmiotowość myślenia.

2.    Podmiotowość myślenia należy wyjaśniać społecznie.

3.    Istnienie nigdy nie występuje bezpośrednio, należy zaczynać od pojęcia.

4.    Pojęcie samo się hipostazuje.

-    nieufność Adorno do myślenia pojęciowego;

-    pojęcia biorą udział w tym co się dzieje w społeczeństwie.

Poglądy Horkheimera i Adorno są myślą przesyconą pesymizmem (przypadają na lata 20. 30., wtedy narastał faszyzm).

Adorno - filozofia musi być inna po Oświęcimiu, o wydarzeniach historycznych należy pamiętać.

Myślenie nie może być bezzałożeniowe, myślenie pojęciowe przeciwstawia się temu co jest, ono zakłada pewną strukturę. Myślenie nie tyle wytwarza co odtwarza to co jest nam dane w doświadczeniu. Myślenie odnosi się do dyskursywnych pojęć (nie ma co liczyć, jak w filozofii życia, na rzeczywistość). Myśląc musimy używać pojęć, choć wiążą się z tym pewnego rodzaju niebezpieczeństwa.

Metoda.

Już pojedynczy fakt pozwala nam dostrzec rzeczywistość. „Zanurzanie się w faktach” - w faktach daje się wypatrzyć pewną ogólność. Rozdzielenie podmiot - przedmiot; myślenie jest bardzo istotne! Zło tkwi w myśleniu pojęciowym. Zrównywanie tego, co nierówne, forma ideologii - zasada identyfikacji, wymiana towarowa, przy pomocy pojęć nie można odtworzyć czegoś, co jest bezpojęciowe.

Im bardziej dążymy do tożsamości tym bardziej się od niej oddalamy. Analiza przedmiotu ma być zbieżna z procesami myślenia. Myślenie ma nieabsolutyzować siebie samego (przeciwko Heglowi!).

Co to jest dialektyka?

Ona nie jest czymś realnym, choć nie jest też metodą. Konfrontacja rzeczy z pojęciem, stąd bierze się dialektyka.

Dialektyka negatywna:

-    myślenie o samym sobie ale również przeciwko samemu sobie, odbicie uniwersalnego kompleksu oślepiającego a zarazem krytyka tego kompleksu.

-    negacja negacji nie prowadzi do pozytywności.

-    dialektyka to śledzenie sprzeczności.

Teoria jest niezbędna, choć może być ona teraz jedynie NEGACJĄ. Wyzwolenie dialektyki z reguł nie jest czymś absolutnym. Teoria Adorno nie ma uzasadnienia.

Adorno a llorkheimer.

Hoirkheimer - 1) obiektywna rzeczywistość nie może pokryć się z systemem. 2) Dialektyka nie miała charakteru negatywnego. 3) rozziew pomiędzy przedmiotem a podmiotem.

Wnioski:

Dialektyka jako czynność, zbliżanie się do tego co nietożsame. Adorno demonstruje swoją filozofię, a raczej ona sama siebie ukazuje.