104286

koperty nei może polegać po prostu na ich widzeniu tych danych zmysłowych - to widzenie danych zmysłowych musi być częścią, nie zaś całością, tego. co zachodzi. Nie widzimy tych samych danych zmysłowych. We wszystkich przypadkach bezpośredniego ujmowania danych zmysłowych, owe akty świadomości są dokładnie tożsame co do jakości. Różnią się jedynie rodzajem danych zmysłowych postrzeganych bezpośrednio. Wg Moore'a oprócz ujmowania bezpośredniego możemy również myśleć o konkretnych danych zmysłowych. Nie postrzegając idi możemy nadal być ich świadomi - sposób ten nazywa się "myśleniem o czymś" lub "przypominaniem". Obraz odtwórczy, który w ten sposób ujmujemy bezpośrednio, nie jest ten sam. co dane zmysłowe. Zdaniem Moore'a jest rzeczą naturalną, iż przyjmuje się, że wszelkie poznanie polega po prostu na ujmowaniu bezpośrednim danych zmysłowych i obrazów odtwórczych. Jednakże połączywszy ten pogląd z poglądem uznanym powstaje pytanie, jak ktokolwiek jest w stanie wiedzieć, że jest w ogóle coś innego we Wszechświecie, niż jego własne prywatne dane zmysłowe i obrazy odtwórcze. Przy tych hipotezadi nikt nie jest w stanie. Muszą więc istnieć jakieś inne metody poznawania. Czasem ujmujemy bezpośrednio nie tylko dane zmysłowe i obrazy odtwórcze, lecz również nasze własne akty świadomości; Moore uważa, że możemy również ujmować bezpośrednio inne rzeczy. Widzenie przedmiom materialnego nie polega na bezpośrednim ujmowaniu tego przedmiotu. Polega ono w części na ujmowaniu pewnych danych zmysłowych, lecz w części również i na wiedzy, że poza nimi w tym samym czasie isDńeje coś innego niż te dane zmysłowe (naiwny realizm). Wiedza o istnieniu przedmiotów materialnych za pośrednictwem zmysłów musi być podobna do przypomnienia.

Rozdział VI. Rozważanie teorii Hume'a

Problemem, jakim w tym rozdziale zajmuje się Moore jest to, w jakich warunkach, jeśli w ogóle, człowiek może wiedzieć o istnieniu minionym, teraźniejszym, lub przyszłym czegoś, czego sam nie ujmuje bezpośrednio w danej chwili i czego nie ujmował w przeszłości.

Wg Hume'a:

Pierwsza reguła Hume'a: Nikt nie może nigdy wiedzieć o istnieniu jakiejś rzeczy, której sam nigdy nie ujmował bezpośrednio, o ile nie wie. że coś, co ujmował bezpośrednio, jest znakiem istnienia tej rzeczy

Druga reguła Hume'a: Nikt nigdy nie może wiedzieć, że istnienie jakiejś jednej rzeczy. A, jest znakiem istnienia jakiejś innej rzeczy, B, o ile on sam (albo przy pewnych warunkach ktoś inny) nei poznał z doświadczenia, że zachodzi ogólne powiązanie pomiędzy rzeczami podobnymi do A i rzeczami podobnymi do B .

Jeżeli reguły Hume'a są prawdziwe, to nikt z nas nie może nigdy wiedzieć o istnieniu jakiegoś przedmiotu materialnego. Na konkluzję tą można odpowiedzieć na jeden z dwódi sposobów:

-    próbując wykazać, że nawet jeśli reguły Hume'a są prawdziwe, to jednak możemy wiedzieć o istnieniu przedmiotów materialnych,

-    próbując wykazać, że reguły Hume'a sa nieprawdziwe.

Wg Hume'a każdy człowiek może wiedzieć o istnieniu rzeczy, które on sam ujmuje bezpośrednio w danej chwili, albo ujmował w przeszłości, a teraz je sobie przypomina. Jednocześnie jednak, jedynymi rzeczami isDieijącymi, jakie człowiek w ogóle ujmuje bezpośrednio są:

1.    jego własne akty świadomości

2.    Jego własne prywatne dane zmysłowe i obrazy odtwórcze.

Pogląd I:

Wiedza każdego człowieka o tym. co istnieje poza tym, co on sam ujmował bezpośrednio, ogranicza się całkowicie do dwóch klas rzeczy:

1.    treści minione i przyszłe mojego własnego umysłu,

2.    treści umysłów innych ludzi (mogę wiedzieć, że inni ludzie też przeżywają pewne stany świadomości).

Jednakże nikt i nigdy nie może wiedzieć, że istnieje, albo będzie istniało w Wszechświecie coś innego, co nie należy do tych klas.

Pogląd II:

Jedynymi określonymi rodzajami rzeczy, o jakidi reguły Hume'a pozwalają wnioskować, są pewne treści przeszłe i przyszłe mojego własnego umysłu oraz pewne treści przeszłe, teraźniejsze i przyszłe w umysłach innych.

To jednakże nie wystarcza, by wyjaśnić istnienie danych zmysłowych, jakie ja i inni ludzie ujmują bezpośrednio. We wszechświecie musi istnieć coś innego, o czym jednakże nie wiadomo nic innego poza tym, że owo coś isoiieje i że wywołuje przyczynowo moje własne wrażenia i wrażenia innych ludzi.

Moore przyjmuje zdroworozsądkowy pogląd, że dane zmysłowe, jakie ujmujemy bezpośrednio, są znakami istnienia obcego, albo bezpośrednio minionego czegoś, co ma kształt i jest w przestrzaii.

Zdaniem Moore’a, jeśłi zasady Hume'a sa prawdziwe, to ja teraz nie wiem, iż ten konkretny materialny przedmiot teraz istnieje, jeżeli zatem pragnie się dowieść, ze ten przedmiot istnieje, to należy dowieść, że zasady Hume'a nei są prawdziwe. Najmocniejszym argumentem Moore'a jest to, iż ja wiem faktycznie, że ten przedmiot materialny istnieje - a nie mógłbym wiedzieć, gdyby zasady Hume'a były prawdziwe. Aby być pewnym, że argument ten jest dobry, musimy być w stanie wiedzieć, że co najmniej jedno jakieś zdanie logiczne jest prawdziwe, nie wiedząc tego o żadnym innym zdaniu, zx którego ono wynika. Ten sposób poznania, że jakieś zdanie jest prawdziwe, Moore nazywa poznaniem bezpośrednim (hib wiedzą bezpośrednią).

2