P1050374

nos

Krystyna Fisarkowa

C«]

Ja po prostu dlatego się pytam, bo chciałem po prostu na zebraniu zebrać sobie numer. (B XI 37) przeszkadzam ci?

Nie.

[brak: pytamJ Bo się chciałam zapytać, jnkic są lekcje w poniedziałek, bo może jednak pójdę do szkoły (A III 10-12)

A czy F. przyszedł do szkoły [brak: pytamJ, bo mówił, że .

Nie.

Bo mówił, że przyjdzie we czwartek, wiesz?

Nie przyszedł, [brak pytałamJ No bo on coś tam mówił [...], że nie warto za wcześnie wychodzić. (A III 131-135)

Ty masz katar?

No.

[brak: pytam] Bo lak dziwnie jakoś nosem pociągasz. (A III 117 119)

Jak to, umowę dostałeś [brak: pytam], bo ja już się zaczynam bać. (B. V 57)

To u was już jest [brak: pytam], bo do nas jeszcze nie doszedł. (C IX 12)

Motywacja negacji:

Dyskutować to ja z panem B. nie będę, bo nie ma o czym. (B. VI 3)

Nic wiedziałem, bo ja jestem na prowincji i w ogóle się mnie nie informuje. (B II 67)

Nie chcę dawać do fotografa, bo to jednak drogo jest. (C II 27)

Nic chcę już mieszać żadnych kolorów, bo to ma być całość do spódnicy. (B VIII 21)

Motywacja odmowy:

Nie namówisz mnie, dlatego że ja mam pierwszy wolny wieczór. (B III 34) ja [...] tego nie znajdę, boja nie wiem, gdzie to jest. (B XI 75) przecież ja nie będę współpracował z [...], skoro G. się po pijanemu przyznał, że E. zaprosił go do Krakowa, żeby zakładał pismo (B X 57)

to jest niemożliwe. [...] ze względów chociażby tych, że są panowie, którzy do południa mają zajęcia. (B XI 6-8)

Motywacja dezaprobaty (lub aprobaty):

Ohydne są, bo strasznie szczekają. (A II 160)

"tylko same palniki są do dupy, bo to cienka blaszka jest. (B V 15)

Są na mnie obrażeni, bo uważają, że ja się rządzę. (B X 49)

ja solne pomyślałam, że ta X. taka fajna właśnie jest, że tak wystarczy [...] i tak lekko zachęcić i ona tak już... bo bardzo jest niedużo takich osób. (B IX 36) [dwie motywacje: a) taka fajna, bo; b) taka fajna, że]

Nie wszystkie z cytowanych jako motywujące zdań są identyczne z tymi, które się zwykle uznaje za okolicznikowe przyczyny. Wyraz dezaprobaty lub aprobaty umieszcza się np. albo w orzeczniku: ohydne są, są do dupy, są obrażeni, taka fajna jest, albo w orzeczeniu czasownikowym. Zależnie od tego, jaką część, jaki typ predykatu zdanie podrzędne motywuje, zbliża się ono do swego pisanego schematu lub oddala od niego. Zdania motywujące predykat czasownikowy, czyli cale zdanie, są okolicznikowym przyczyny najbliższe. Jedną z kolokwialnych osobliwości jest użycie pytania retorycznego w funkcji motywującej: zgodnie z zasadą, że pytanie retoryczne twierdzące odczytujemy jako przeczenie, a przeczące jako twierdzenie"’, interpretujemy pytanie retoryczne motywujące jako 'tak':

¹⁰ Por. K. Pisurkowa, Z historii pytań o rozstrzygniecie, [w zbiorze:] Symobae polonica* In honorem Stanislai Jodłowski, Wrocław 1972, s. 121    132.