104504

•    czynnego prawa wyborczego nie posiadali wojskowi w służbie czynnej, osoby pozbawiane praw publicznych lub z ograniczonymi prawami

-    bierne prawo wyborcze: do Sejmu 25 lal. do senatu 40 lat (również wojskowi w shiżbie czynnej)

Przymioty wyborów:

Równość - wszyscy obywatele mają równą ilość głosów (najczęściej 1)

Bezpośredniość - obywatele głosują od razu na kandydatów, nie wybiera się najpierw wyborców przez prawyborców

Tajność - każdy obywatel ma prawo do oddania głosu w ukryciu przed osobami trzecimi

Powszedniość - głosują wszyscy pehioprawni obywatele (cenzus wieku jest uznawany za demokratyczny)

Proporcjonalność - w okręgach wielomandatowych dokonuje się rozdziału mandatów pomiędzy konkurujące listy proporcjonalnie do odsetka uzyskanych głosów

Skład i kadencja: Sejm - 444 posłów. Senat 111 senatorów, kadencja = 5 lal. rozwiązanie sejmu (a jednocześnie senam) na

mocy decyzji prezydenta podpartej 3/5 głosów w senacie

KOMPETENCJE:

Ustaw odawcze - stanowienie praw publicznych i prywatnych, m in.: budżet, amnestia, podatki, liczebność wojska, traktaty;

Senat mógł wnosić poprawki, uchwalane były one 11/20 głosów w sejmie, ustawy promulgował i publikował prezydent

Kontrolne - prawo interpelacji dla obu izb. pociąganie ministrów do odpowiedzialności konstynicyjnej i sejmowej (tylko

Sejm), powołano NIK dla kontroli admmistracji państwowej, zatwierdzanie stanu wyjątkowego wprowadzanego przez RM i

wyrażanie zgody na zawarcie wojny / pokoju

Elekcyjne - Zgromadzenie Narodowe wybierało prezydenta

Ustrojodawcze - dokonywanie zmian i rewizji w konstytucji

ORGANIZACJA SEJMU:

-    Prezydium Sejmu i Prezydiiun Senam: wybierane przez członków obu izb. składały się z marszałka, wicemarszałków i sekretarzy, marszałek prowadził obrady

-    system sesyjny obrad

-    komisje powoływane dla rozpatrywania projektów ustawodawczych

-    uchwalanie ustawy quonim 1/3. większość zwykła, sprawy ważniejsze: quorum wyższe, większości kwalif.: 11/20, 3*5. 2/3

•    postawie nie byh krępowani instrukcjami wyborców i mieli immunitet uwalniający ich od odpowiedzialności za działalność w związku z pebiioną funkcją

-    nietykalność - postawie mogli być pociągnięci do odpowiedziabiości za przestępstwo bądź naniszeiue praw osoby 3ciej

2L frciydoURP;

-    stanowisko głowy państwa, kierowanie władzą wykonawczą reprezentowanie Polski na arenie międzynarodowej

•    wybierany przez ZN na 7 lat. jeśli nie mógł pefaiić urzędu, zastępcą był marszałek sejmu Kompetencje wykonawcze:

-    mianowanie i odwoływanie rządu (RM); obsadzanie wyższych urzędów cywilnych i wojskowych

-    mianowanie ministrów na wniosek prezesa RM. zwierzchnictwo nad siłami zbrojnymi

-    zawierał umowy międzynarodowe, przyjmował przedstawicieli państw obcych / delegował naszych

•    wypowiadał wojnę / zawierał pokój, ale za zgodą sejmu

•    wydawał rozporządzenia wykonawcze i zarządzenia Kompetencje ustawodawcze:

-    zwoływanie.zamykanie odraczanie sesji zwyczajnych/nadzwyczajnych Sejmu i Senatu

•    miał prawo rozwiązać sejm za zgodą 3/5 senatu

-    podpisywał ustawy wraz z ministrami (promulgacja) i ogłaszał je w Dzienniku Ustaw Kompetencje sądownicze:

-    mianował sędziów, stosował prawo łaski IŁ Rada Ministrów (Rząd);

Rada Mmistrów = ministrowie ♦ Prezes Rady Muustrów. powoływani / odwoływani na wniosek Prezesa RM przez prezyd. Kompetencje:

-    ogólne kierunkowanie polityki wewnętrznej i zewnętrznej rządu

-    występowanie z projektami ustaw, przedstawiała do zatwierdzenia coroczne zamknięcie rachunków państwowych

-    wykonywała ustawy poprzez rozporządzenia wykonawcze, zarządzenia i uchwały

odpowiedzialność solidarna - obejmowała kolegialne działania ministrów podejmowane w charakterze członków RM odpow iedzialność indywidualna - dotyczyła muiistra jako szefa admmistracji resorńi

odpowiedzialność parlamentarna - obejmowała kierunek polityki rządu lub ministra, sejm zwykłą większością uchwalał wotum nieufności, konsekwencja: dymisja rządu / ministra

odpowiedzialność konstytucyjna - dotyczyła zgodności działali ministra / Rządu z konstytucją i ustawami - pociągał do niej Sejm większością kwalifikowaną

Trybiuiał Stanu - sądził parlamentarzystów z tytułu odpowiedzialności konstynicyjnej.

Skład: 12 członków (8 wyb przez Sejm. 4 przez Senat spoza swego grona), przewodniczący 1 Prezes Sądu Najwyższego Postępowanie: oskarżenie popierało 3 postów wybranych przez Sejm. wyrok utrata urzędu, pozbawienie biernego prawa wyborczego, zmniejszenie emerytury, a jeśli przestępstwo kanie: kary wg kodeksu kaniego 23. Bena i obowjąiKi pbyw Mdrftte

Prawa polityczne: czynne i bierne prawo wyborcze do S i S. prawo piastowania urzędów

Prawa obywatelskie: ochrona życia, wolności, mienia równość wobec prawa, prawo dochodzenia krzywd i strat drogą sądową, wynagrodzenie szkód wyrządzonych przez organy państwa - na straży tych praw czuwały niezawisłe sądy fruwa społeczne: prawo do ochrony pracy (szczegóbiie młodzieży i kobiet), zakaz pracy poniżej 15 roku życia, ubezpieczenie społeczne, ochrona macierzyństwa