CCF20131021004

11.3. Parlament 195

nych do rejestru wyborców w okresie ostatnich pięciu lat. Czynnego prawa wyborczego pozbawieni są: parowie będący członkami Izby Lordów, jeżeli nie zrzekli się tytułu (oprócz parów Irlandii), nienaturalizowani cudzoziemcy, umysłowo chorzy, skazani w czasie odbywania kary, osoby skazane na pięć lat więzienia za nielegalne lub korupcyjne praktyki wyborcze.

Bierne prawo wyborcze posiadają osoby, które ukończyły 21 lat. Do zgłoszenia kandydatury wystarczy poparcie 10 wyborców oraz wpłacenie kaucji w wysokości 500 funtów, która przepada, o ile kandydat uzyskał mniej niż 5% głosów w okręgu. Biernego prawa pozbawieni są bankruci, osoby skazane na ponad rok pozbawienia wolności i kler.

Mandatu członka Izby Gmin nie mogą piastować urzędnicy służby cywilnej (Ci-vil Sewice), osoby służące w silach zbrojnych, policjanci i sędziowie. Głosowanie nie jest obowiązkowe.

Drugą izbą parlamentu brytyjskiego jest Izba Lordów. Sposób wyłaniania tej Izby odbiega od kanonów demokratycznych i jest niewątpliwie reliktem formacji feudalnej. Możemy wyróżnić trzy istotne ustawy o Izbie Lordów. Pierwsza z 1958 r. wprowadziła do Izby kategorię lordów mianowanych dożywotnio przez Koronę w nieograniczonej liczbie oraz zezwoliła na zasiadanie w Izbie kobietom. Druga ustawa z 1963 r. czyniąc zadość lordom do przełamania zasady uniemożliwiającej im glosowanie i kandydowanie w wyborach, wprowadziła możliwość zrzeczenia się tytułu lorda (w ciągu roku od nadania tytułu) i nabycia w ten sposób biernego i czynnego prawa wyborczego. Ustawa z 1999 r. zlikwidowała automatyzm piastowania parostwa z zasiadaniem w Izbie Lordów. Do niedawna utrzymywała się zasada w prawie konstytucyjnym, że piastujący pewne tytuły arystokratyczne, dziedziczne zasiadają w Izbie Lordów.

Skład Izby jest zróżnicowany. Zasiadają w nie lordowie duchowni i świeccy. Lordowie duchowni to 26 biskupów i arcybiskupów Kościoła anglikańskiego. Wśród lordów świeckich wyróżnimy: dziedzicznych, dożywotnio mianowanych oraz lordów prawa.

Dziedziczni lordowie stanowili najliczniejszą grupę, około 800 osób. Nowe nominacje są ostatnio bardzo rzadkie, z uwagi na przepisy ograniczające ustawy z 1999 r.

Lordowie dożywotnio mianowani stanowią też dość liczną grupę około 500 osób. Tytuł ten nie jest dziedziczny. Dotyczy on osób szczególnie zasłużonych dla Korony.

W skład Izby wchodzi także 21 lordów prawa działających jako Najwyższy Trybunał Apelacyjny.

Nadawanie tytułów szlacheckich leży w gestii monarchy.

11.3.2. Organizacja wewnętrzna i tryb funkcjonowania

Izba Gmin funkcjonuje w trybie sesyjnym. Każdą sesję otwiera mowa tronowa wygłaszana przez monarchę, w której podane są przyczyny zwołania sesji i przedstawiany jest ogólny program działań rządu. Mowa tronowa porównywana jest do kontynentalnego expose premiera. Królowa, zgodnie z przyjętym zwyczajem, po wygłoszeniu mowy tronowej opuszcza parlament i nie uczestniczy w dyskusji.