socjalizm utopijny
a) dążenie do odkrycia absolutnie słusznych zasad organizacji społecznej na drodze spekulacji
b) nowy, idealny system miał być narzucony społeczeństwu z zewnątrz za pomocą propagandy
c) wychodził z założeń biblijnych i racjonalistycznych, wynikał stąd jego pogląd na śv\iat, jako dzieło dobrego Boga
d) człowiek - produkt boski - jest istotą w gruncie rzeczy dobrą
e) nadzieje pokładał w sile przyciągającej malownicze obrazy przyszłego ustroju; harmonijnego, pozbawionego wewnętrznych antagonizmów, godnego uczłoweczonej ludzkości
0
socjalizm naukowy
a) nie opracowywał doskonałego modelu społeczeństwa
b) badanie historycznego procesu ekonomicznego, z którego wyłoniły się proletariat i burżuazja oraz ich walka
c) próby znalezienia sposobu rozwiązania konfliktu między nimi
Engels. Rozwój socjalizmu - od utopii do nauki' (1880)
Tradycja socjalistów wynika z 2 racji:
1. Interpretacja skutków Rewolucji Przemysłowej.
Powstało wele problemów - wyzwań.
KWESTIA ROBOTNICZA: następuje pauperyzacja robotników. Rozwierają się nożyce: nieliczny bogaci nadal się bogacą, więcej ludzi coraz biedniejszych. Tę kwestię socjalną należy rozwązać zmianami w ekonomice i układzie społecznym. Subtelne rozstrzygnięcia nie przyniosą efektu.
2. Chęć kontynuacji Rewolucji Francuskiej, bo skutki okazały się połowiczne. Socjalizm miał być tym niedokonanym krokiem. Może być to droga pokojowa, ale zmiany muszą być dogłębne.
Socjalizm wyrażał sprzeciw wobec społeczeństwa kapitalistycznego, wolnorynkowego i liberalnego. Krytykowano indywidualizm oraz zasadę wolnej konkurencji, która ich zdaniem musi prowadzić do rozwierania nożyc.
Nowemu społeczeństwu zarzucano, że: namnaża deprywacje tworzy elitę i biednych
Nawoływanie do sprawiedliwości. Ludzie są wolni dzięki równości.
Nadrzędnym celem ma być usunięcie nędzy i wyzysku. Odrzucają zasadę sprawiedliwości wolnorynkowej, bo uważają, że jest przypadkowa. Powstaje pytanie, co się komu należy.
Zasady podziału preferowane przez socjalistów:
1) podział wg pracy
pomiar pracy jest możliwy; odrzucają pieniądz jako sztuczny twór
uważali, że możliwy jest inny pomiar: mierzyć wydatek pracy, czyli straty energii
podział towarów - proporcjonalny do wydatkowanej energii
2) podział wg potrzeb
powstanie społeczeństwo obfitości, w którym wszyscy będą posiadać wszystko charakteiystyczny jest wątek scjentystyczny - przekonanie, że rozwój wiedzy i nauki jest podstawową sprężyną ludzkości; socjaliści występują tu jako kontynuatorzy Oświecenia; im więcej wiemy, tym lepiej rozwiązujemy problemy
Pokazuje przekonanie, że na człowieka można spojrzeć .... obiektywie, jak na śwat przyrody -tendencja do obiektywizacji.
Wg socjalistów występują dwojakie potrzeby: naturalne i sztuczne (tylko dla prestiżu). Jednak
problemem jest.........które z nich są naturalne. Skoro możliwe jest ograniczenie potrzeb, to możliwe
jest także ich zaspokojenie.
Wielkim mitem socjalistów jest ZOBIEKTYWIZOWANIE RZECZYWISTOŚCI.