104731

Narodziny KBWE/OBWE Temat nr 47

•    22 XI 1972 - spotkanie w Helsinkach przedstawicieli 32 państw europejskich oraz Kanady i USA

•    do spotkania mogło dojść dzięki częściowemu rozluźnieniu i odprężeniu w stosunkach między wrogimi obozami - załagodzenie konfliktu w Wietnamie, przyschnięcie sprawy podziału Niemiec, kryzys energetyczny i walutowy

•    przed szczytem w Helsinkach prezydent USA Richard Nixon za namowę Henry'ego Kissingera odwiedził Moskwę oraz podjął nieoficjalne negocjacje z przedstawicielami Chińskiej Republiki Ludowej

•    rozmowy w Helsinkach toczyły się w czterech rundach

o pierwsza (22 XI - 15 XII) - poszczególne delegacje potwierdziły gotowość ich państwa do udziału w konferencji i przedstawiły własny punkt widzenia o druga (15 I - 8 II 1973) - dyskutowano na temat porządku dziennego i przedstawiono projekty dokumentów o trzecia (26 II - 19 IV) - ustalono porządek dzienny i koncepcje obrad o czwarta (25 IV - VI 1973) - przyjęto projekty 96 zaleceń szczegółowych i procedurę obrad

•    negocjacje toczyły się pod auspicjami ONZ i przy wyjątkowo intensywnej działalności dyplomatycznej

•    mimo braku całkowitej zgodności udało się wyodrębnić zagadnienia, którymi zajęła się konferencja

o współpraca w dziedzinie bezpieczeństwa o współpraca w dziedzinie humanitarnej i praw człowieka o współpraca w dziedzinie gospodarczej

•    sama konferencja przebiegała w 3 etapach

o Helsinki (VII 1973) - ministrowie spraw zagranicznych przedstawiali projekty o Genewa (IX 1973 - VII 1975) - redagowanie dokumentów

0 Helsinki (30 VII - 1 VIII 1975) - spotkanie szefów rządów i głów państw - podpisanie Akty Końcowego KBWE

•    przyjęty Akt Końcowy KBWE zakłada zasady współpracy w tak założeniach, jak:

o poszanowanie równości i suwerenności praw narodów o powstrzymanie się od groźby użycia siły lub użycia siły o nienaruszalność granic o integralność terytorialna państwa o pokojowe załatwianie sporów o nieingerencja w sprawy wewnętrzne o poszanowanie praw człowieka i podstawowych wolności o równouprawnienie i prawo do samostanowienia o współpraca między państwami

o wykonanie w dobrej wierze zobowiązań wynikających z prawa międzynarodowego

•    postanowienia konferencji nie były aktem politycznym, tylko ustaleniem pewnych zasad i norm postępowania - oddalały one widmo zbrojnej konfrontacji dwóch obozów i przyczyniły się do późniejszych rozmów o rozbrojeniu

•    nie zawsze udawało się przestrzegać postanowień z Helsinek

•    była to niezwykle korzystna umowa przy jednoczesnym stałym obniżaniu zdominowanego przez małe i biedne państwa ONZ - USA i ZSRR traciły zainteresowanie tą organizacją, gdyż bardzo trudno była tam przepchnąć swoje inicjatywy

•    na szczycie KBWE w Budapeszcie w 1994 roku organizację przemianowano na OBWE - Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie