104883

Liberałowie szukają przyczyn wojen w naturze państw. Państwo ucieka się do wojny nie za sprawą społeczeństwa ale rządu i sił politycznych znajdujących się poza kontrolą społeczeństwa. Z taką sytuacją można się spotkać w państwach autokratycznych i totalitarnych. Przyczyną wojny są ambicje i ideologia wąskiej klasy rządzącej. Takie państwa uciekają się do militaryzmu tajnej dyplomacji, ekspansji i wojny. Dla liberałów lekarstwem na tą sytuację jest rozpowszechnienie demokracji. Wojna zniknie z chwilą upowszechnienia się demokracji na świecie.

Zmiana na demokracje może nastąpić ewolucyjnie (Cobden) i państwa demokratyczne nie powinny ingerować w ten proces. Pytania o długość tego procesu i wątpliwości jego nastąpienia sformułowały pogląd (Paine. Mazzini, Wilson), ze można się wtrącać podejmując działania ekonomiczne, polityczne, a nawet i militarne.

Polityka zagraniczna państw jest zawsze funkcją polityki wewnętrznej, która determinuje politykę zagraniczną, od mej tez przede wszystkim zalezy postępowanie państw na arenie międzynarodowej.

Rozwój demokracji nie wyeliminuje wszystkich przeszkód utrudniających harmonię takich jak nacjonalizm. Ich eliminacja może być możliwa gdy zapewni się warunki jak najszerszego rozwoju więzi i stosunków między narodami. W państwach demokratycznych ułatwia się prawem ich nawiązywanie. Współpraca uświadamia im wspólne interesy, wzajemne poznanie i zrozumienie. Pozwala urzeczywistnić to harmonię. Stosunki między państwami stają się pokojowe i racjonalne. W procesie realizacji swoich interesów państwa kierują się we wzajemnych stosinkach zasadami samoograniczema, umiarkowania i kompromisu. Dzięki temu spory można załatwić za pomocą negocjacji i kompromisu

Ważne jest poszukiwanie rozwiązań, które umacniałyby bezpieczeństwo międzynarodowe i stwarzały warunki pokojowego rozwiązywania sporów. Mogłyby się opierać na rozwijaniu i imacmamu możliwości istniejących w ramach istniejących systemów państw, stworzenie instytucji zapobiegających agresji, przekształcenie systemów państw przez stworzenie jakiejś formy państwa uniwersalnego. Ograniczanie agresji i umacnianie bezpieczeństwa można osiągnąć przez: zwiększenia stopnia powiązania interesów indywidualnych państw z interesami całej społeczności międzynarodowej, umacnianie roli światowej opinii publicznej i międzynarodową regulację praw człowieka, rozwój kontaktów międzyludzkich.

3. Transnarodowa wizja rzeczywistości międzynarodowej (pluralistyczna)

Kaiser. Nye. Keohane. Morse. Rosenaua - ich prace zapoczątkowały ten proces. Założenia tej wizji wyrastają z krytyki wizji realistycznej. Punktem wyjścia są trzy zasadnicze zjawiska:

•    Procesy transnarodowe

•    Wzrost współzależności w stosunkach międzynarodowych

•    Globalizacja interakcji międzynarodowych

Państwa są podstawowymi i właściwie jedynymi uczestnikami stosunków międzynarodowych. Stosunki między państwami konstytucją stosunki międzynarodowe. Są w pełni niezależne od siebie i rozwijają swoje stosunki (mogą na nie wpływać grupy i interesy wewnętrzne)jedyme przez kanały rządowe. Mają wewnętrzna swobodę w kształtowaniu polityki zagranicznej. Głównym przedmiotem zainteresowania państw w polityce zagranicznej są kwestie bezpieczeństwa i przetrwania w środowisku międzynarodowym. Interes państwa jest definiowany w kategoriach potęgi. Stosunki między państwami kształtują się w warunkach ciągle obecnego konfliktu interesów. StruJctura układu sił między pastwami opiera się głównie na potędze militarnej.

Według zwołenników wizji transnarodowej cechą współczesnej rzeczywistości międzynarodowej jest wzrost liczby i aktywności niepaństwowych uczestników stosunków międzynarodowych. Związane jest to z rewolucja przemysłową i technologiczną, powiązaniem komunikacyjnym, transportowym, pogłębiania się więzi ekonomicznych.

Do grupy niepaństwowych uczestników zalicza się organizacje międzynarodowe, rządowe i pozarządowe korporacje międzynarodowe, ruchy międzynarodowe, kościoły, grupy religijne, międzynarodówki zrzeszające partie polityczne oraz różnorodne prywatne organizacje.

Ich obecność sprawia, ze osłabia się pozycja państw w stosunkach międzynarodowych. Państwa są ważnymi aktorami, ale nie dominującymi. Stosunki międzynarodowe dzisiaj to coś więcej niż stosunki między państwami. Obejmują one swym zakresem wszystkie oddziaływania, które wychodzą poza granice państw, ze szczególnym uwzględnieniem aktorów meterytorialnych.

W miarę wzrostu współzależności poszerza się pole zbieżności interesów państw. Państwa w coraz większym stopniu liczą sie z interesami partnerów, co skłania je do współpracy i wprowadzania wzajemnie korzystnych rozwiązań. Spory rozstrzygane są pokojowo przede wszystkim na drodze negocjacji i kompromisu.

Im większa współzależność tym większej ilości zasobów i wysiłków wymaga osiągnięcie partykularnych interesów państwa w sferze międzynarodowej. Skłania to państwa do poszukiwania sposobów osiągania wspólnych celów i interesów i współdziałania, harmonizowanie i uzgadnianie stanowiska.