1 Filozofia: - próba odpowiedzi na pytania:
■ jak stworzyć idealne państwo?
■ jaka jest istota i forma państwa?
> Hegel - filozofia niemiecka: gloryfikacja państwa jako najwyższej formy rozwoju
> współczesna filozofia - koncepcje antyetatystyczne (antypaństwowe)
• np. M. Fuco (?) - państwo jest najstraszniejszym potworem
2 Nauki prawne:
■ H. Kelsen - pozytywizm prawniczy - państwo jest tylko porządkiem prawnym
■ państwo = norma prawna
■ instytucjonalny wymiar państwa
■ upraszczanie państwa (nie widać rzeczywistości politycznej)
3 Ekonomia:
■ państwo jest pojmowane jako podmiot gospodarczy
■ przedsiębiorstwo, które ma dbać o dobro prywatne
■ państwo ma dbać o dobro ogółu
4 Nauki polityczne:
■ pojęcie państwa wytyczało sferę polityki przez długi czas (działanie w imieniu państwa = działanie polityczne)
■ państwo określało sferę polityczności
■ niejednoznaczne pojęcie państwa
■ w XX wieku odwrócono tą zależność -> polityczność obejmuje również państwo
■ państwo występuje w sferze polityki jako jeden z najważniejszych podmiotów
■ sprawy definicyjne państwa w naukach politycznych są sprawą aktualną
■ wyspecjalizowane pojęcie państwa nastąpiło razem z rozdzieleniem władzy panującego od jednostek -> rozdzielenie władzy publicznej -> państwo musiało się opierać na panowaniu politycznym, lecz musiało tolerować także instytucje, np. system lenny
■ tradycja anglosaska: państwo początkowo zredukowane do administrowania/rządzenia
■ tradycja europejska: proces oddzielania władzy politycznej od społeczeństwa: państwo w Europie - bardzo szeroka instytucja