104948

Bryły kościołów w Polsce różnią się od katedr zachodnich. Są zwarte, kubiczne, dość ciężkie. Podyktowane to jest względami klimatycznymi i możliwościami materiałowymi. Ukształtowały się też lokale odmiany gotyku w Polsce. Najpiękniejsze przykłady to kościoły Krakowa. Wrocławia. Torunia i Gdańska.

•    Bazylika Mariacka w Gdańsku - kościół Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, konkatedra archidiecezji gdańskiej, wybitne dzieło gotyckiej architekmry ceglanej.

•    Kościół archiprezbiterialny pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, kościół Mariacki - jeden z największych i najważniejszy, po Katedrze Wawelskiej, kościół Krakowa, od 1962 roku posiada tytuł bazyliki mniejszej.

•    Ołtarz Wita Stwosza w Krakowie ołtarz Zaśnięcia NM P, właściwie retabulum ołtarza głównego Kościoła Mariackiego w Krakowie zwane również potocznie „Ołtarzem Mariackim w Krakowie”, „Krakowskim Ołtarzem Wita Stwosza” itp. to nastawa ołtarzowa wykonana w latach 1477-89 przez przybyłego z Norymbergi rzeźbiarza Wita Stwosza (ok. 1448 - 1533) i jego krakowski warsztat.

Pełnoplastyczna rzeźba gotycka podlegała pewnym przekształceniom. W II poł XII w. i w XIII w. ma ona charakter klasyczny, np. postacie fundatorów z katedry w Naumburgu. W XV w. pojawiają się charakterystyczne wizerunki „pięknych Madonn”. Ustawione w pozie silnego kontrapostu, są pełne wdzięku, delikatności i elegancji. Szaty układają się łagodnie, miękkie fałdy. Rzeźbę cechuje realizm i coraz wyraźniejsza ekspresja. Obróbka detali rzeźbiarskich jest niezwykle staranna, nie ma znaczenia, czy element architektoniczny będzie mógł być podziwiany przez widza, czy też umieszczony wysoko ponad ziemią pozostanie niewidoczny w swoich szczegółach.

19. Sztuka due i trecenta- malarstwo

Przedstawiciele malarstwa Ducento malarstwa Cimabue, Duccia, Martiniego wiernie odzwierciedla prcejście od maniety bizantyjskiej do stylu gotyckiego, jako pierwsi podejmują próbę dokładniejszego odtworzenia elementów otaczającego świata, min. przez nadanie indywidualnych rys postaciom, zyskują również świadomość roli artysty w świecie średniowiecza, sztuka staje się siłą ideologiczną i polityczną, zamykają epokę średniowiecza zwiastując renesans.

Przedstawicielem malarstwa z okresu trecenta był Giotto Di Bondone. W 1334 roku został pierwszym architektem katedry we. Poza tym Giotto pozostawił po sobie liczne freski i obrazy sztalugowe. Jego główne dzieła to: freski w Capella degli Scrovegni (kościół S. Maria delCArena) w Padwie oraz w licznych kościołach we Florencji. Giotto był artystą odważnym. Świadczy o tym fakt, iż „wyprzedził” swe czasy aż o cały wiek. Prcełamał tradycje bizantyjskie i zaszczepił realistyczną trójwymiarowość do malarstwa europejskiego. Przedstawiane przez niego postacie wyraźnie odcinają się od da i twardo stoją na ziemi, sprawiają wrażenie jakby były zdolne rzeczywistego mchu Proporcje ludzi są anatomicznie prawidłowe, zaznaczona jest faktura brył - przestają być one płaskie, zyskują trzeci wymiar. Artysta nasycał swoje malowidła humanistycznymi treściami, oddając — z niespotykaną przed nim sugestywnością — gamę ludzkich nastrojów i uczuć.