105446

1. PRAWNE GRANICE WOLNOŚCI W ŚWIETLE KONSTYTUCJI Z 199" R.

Jest oczywiste, źc we współczesnym społeczeństwie nic mogą istnieć prawa i wolności o charakterze absolutnym. Jest to spowodowane koniecznością życia publicznego oraz tym. że prawa i wolności innych osób wymagają od każdego poddania się określonym ograniczeniom. Ogólne ramy i zasady tych ograniczał muszą być określone w przepisach konstytucyjnych, a ich konkretyzacja następuje w ustawach oraz w orzecznictwie sądowym

Należy pamiętać jednak, że ani twórcy konstytucji, ani ustawodawca zwykł)' nie mogą dowolnie określać zakresu tych ograniczeń. Skoro bowian podstawowe prawa i wolności mają charakter naturalny, to rolą

ustawodawcy pozytywnego jest tylko potwierdzenie ich Istnienia.

Konstytucja RP z 1997 roku formułuje w tej kwestii kilka zasad ogólnych. Art. 31 ust. 3 co do zasady dopuszcza możliwość ustanawiania ograniczał w^r zakresie korzystania z konstytucyjnych praw i wobiości. ale nakłada przy ich wprowadzaniu pewne ograniczenia:

•    W aspekcie formalnym - ograniczana te mogą być wprowadzone jedynie ustawą

•    W aspekcie materialnym - ograniczenia te mogą być ustanowione tylko dla oclirony jednej z sześciu wartości wymienionych w art. 31 ust. 3 Konstytucji. Są to: bezpieczeństwo państwa, porządek publiczny, środowisko, zdrowie publiczne, moralność publiczna oraz wolności i prawa innych osób. Katalog tał jest katalogian zamkniętym

Kolejną przeszkodą w dowolnym ograniczaniu praw^r i wolności jednostek jest zasada proporcjonalności - jej istotą jest zakaz nadmianej inga encji. Polega to na tym. że jeśli już muszą być ustanawiane ograniczania praw i wolności to jedynie w zakresie niezbędnym (minimalnym koniecznym), a podstawową miarą ustalania, co jest niezbędne, a co nadmiane jest porównanie rangi intaesu publicznego, któremu dane ograniczana mają służyć i rangi prawa czy wolności którego ograniczana ma dotyczyć.

Ponadto, zgodnie z art. 31, ust. 3 zd. 2, ograniczana praw i wobiości nie mogą naruszać ich istoty'.

Jako pewne ograniczane wobiości traktować należy także obowiązki każdego określone w konstytucji Są to przykładowo: obowiązek wierności RP, przestrzegania prawa RP, obowiązek ponoszaiia ciężarów i świadczeń, itp.