105463

stanowionego przez parlament, ministrowie powoływani o odwoływani przez króla, chociaż Monteskiusz przewidywał również ograniczoną odpowiedzialność ministrów pized parlamentem; król zwoływał i odraczał posiedzenia parlamentu i miał prawa weta w stosunku do ustaw, które naruszają jego zdaniem uprawnienia władzy wykonawczej, król nie miał jednak inicjatywy ustawodawczej;

• Sądownicza - sprawowana przez niezawisłe trybunały, których skład miał pochodzić z wyborów, których miały dokonywać odpowiednie ciała lokalne i krajowe; kadencja sędziów nuała być krótka, aby sędzia nie zdążył się skorumpować lub aby nie mógł. gdyby był nieuczciwy, wyrządzić zbyt wiele „złego”; krótka kadencja umożliwiałaby weryfikacje jego postawy przez wyborców; sędzia miał być według tego założenia jedynie ustami ustawy; nie interpretuje, nie ocenia prawa tylko je stosuje; Monteskiusz postulował, aby zarobki sędziego były niezależne, od sankcji jakie orzeka; sędzia nuał oizekać nie w' swoim interesie, a interesie publicznym;

Podsumowując: władze powinny być rozdzielone, ale jednocześnie stopione w sensie wspólnego uzupełniania, kontrolowania i hamowania, po to aby jedna władza, nic mogła pizejąć kontroli nad inną. Podział to nie separacja, ale kontr olowani się i hamowanie władz. W ramach trójpodziału władz istnieje system hamulców wewnętrznych i zewnętrzny cli;

•    hamulce wewnętrzne władzy ustawodawczej - struktura, czyli dwuizbowość, różne interesy' między izbami, zatem konflikt, a w^r obliczu potrzeby konsensusu walka między izbami aż do osiągnięcia kompromisu;

•    hamulce zewnętrzne władzy ustawodawczej - monarcha zwohije parlament i odracza jego posiedzenia oraz ma prawo weta do ustaw naruszających władzę wykonawczą;

•    hamulce władzy wykonawczej - ministrowie mieli odpowiadać przed parlamentem;

•    hamulce władzy sądowniczej - związanie ustawą, przeniesienie wykonywania wyroków w ręce władzy wykonawczej, sędzia jedynie odnajduje właściwe prawa i je odczytuje;

W idei podziału władzy tkwi ściśle zasada niezależności sądownictwa, czyli ścisłe oddzielenie władzy sądowniczej od władzy wykonawczej oraz zasada niezawisłości sędziego, oznaczająca iż sędzia rozstrzyga indywidualne sprawy na podstawie ustaw, nigdy na podstawie aktów niższych.

2)    John I^cke.

Zdaniem Locke’a wzorem dobrego rządu jest monarchia umiarkowana. Nie należy łączyć władzy ustawodawczej i wykonawczej w jednym ręku. Władzą najwyższą ma być władza prawodawcza. Locke dzieli władze wg sfer jej działalności na:

•    władzę prawodawczą, która polega na uchwalaniu ustaw - legislatywę

•    władzę wykonawczą - egzekutywę (na którą składają się rządzenie czyli wykonywanie ustaw i sądownictwo; władza sadownicza polega na wykonywaniu ustaw')

•    władzę federacyjną - polityka zagraniczna i obrona granic przed agr esją

3)    Beniamin Constant.

Wyróżnił 5 władz;

•    reprezentacja stała - z wyborów cenzusowych; izba wyższa parlamentu; dożywotnio mianowani arystokraci;

•    reprezentacja opinii - izba parlamentu złożona z deputowanych, wybieranych na kadencje;

•    monarsza - nie posiada konkretnej władzy; ma panować, a nie rządzić; jest to władza o charakterze arbitralnym;

•    wykonawcza - ministrowie, odpowiedzialni politycznie przed parlamentem;

•    sądowa - niezawisłe trybunały;