105469

Rodzaje dyferencjacji:

1)    zawodowa- ze względu na wykonywany zawód

wyrażają ją Karty Praw i Obowiązków lub pragmatyki pracownicze, zwykle jest to regulacja ustawowa (np. Karta Nauczyciela, ustawa o szkolnictwie wyższym). Niektóre zawody mają odrębne regulacje np. kierowcy odnośnie czasu pracy, lekarze przepisy dot. odpowiedzialności czy czasu pracy.

2)    branżowa - ze względu na miejsce pracy w określonej gałęzi dot. jej Zbiorowe Ponadzakładowe Układy zbiorowe

Oba rodzaje często się krzyżują (np. kobieta będąca działaczem związkowym jest nauczycielką i ma trudną sytuację rodzinną- przykład z wykładu)

1.2. Powszechne źródła prawa pracy (wykład + podręcznik Liszcz)

Mają charakter powszechnie obowiązujący. Wg. Konst, a mające znaczenie dla pr. pracy, są to ustawy (uchwalone przez parlament, prezydenta), akty niższego rzędu- akty wykonawcze (rozporządzenia, zarządzenia, uchwały organów admin.) .Generalnie są to ustawy i rozporządzenia wydawane przez RM oraz min. właściwego do spraw pracy.

Do źródeł tych stosujemy ogólne zasady wypływające z Konst., co dotyczy zwłaszcza ich wejścia w życie, hierarchii czy podziału materii legislacyjnej oraz warunków zawierania, ratyfikowania i wypowiadania (umowy międzynarodowe) czy wydawania (rozporządzenia)

W odniesieniu do nich art.9 używa słowa "przepis", powszechnie stosowanego na określenie jednostki tekstu aktu normatywnego.

Nie są źródłami pr. pracy: akty instrukcyjne (np. zarządzenia ministrów dot. podległych im jednostek), orzecznictwo, zwyczaj, zobowiązania.

Orzecznictwo TK uchylając akty prawa nie zmienia systemu prawa. Tworzy stan prawny w negatywny sposób (nie tworzy prawa pozytywnego)

Orzecznictwo SN wykazuje sposób interpretacji norm , który staje się standardem, wpływa tym samym na stan świadomości prawnej.

Zwyczaj (normy zwyczajowe) w zakładach pracy (np. dot. usprawiedliwiania nieobecności) reguluje funkcjonowanie pracownika w tym zakładzie. Może zostać wpisany do regulaminu jako norma.

1.3. Specyficzne źródła prawa pracy

Występują wyłącznie w pr. pracy. Mowa jest tu głównie o postanowieniach ze względu na ich zbliżony do umowy tryb ich stanowienia.

Zaliczamy tu konstrukcje takie jak:

-    układy zbiorowe pracy ( zakładowe i ponadzakładowe)

-    inne porozumienia zbiorowe oparte na ustawie

-    akty wewnątrzzakładowe (regulamin wynagradzania, regulamin pracy, statutyO

-    konwencje MOP (specyficzne ze względu na znaczenie w pr. pracy i rolę którą dotychczas w

pr. pracy odegrały)

Art. 87 Konst. nie wymienia wśród źródeł powszechnie obowiązującego prawa układów zbiorowych pracy ani innych porozumień zbiorowych. Jednakże jej art. 59 ust.2 przyznaje związkom zawodowym oraz pracodawcom i ich organizacjom prawo do zawierania układów zbiorowych pracy i innych porozumień zbiorowych. To właśnie postanowienie konstytucyjne zostało uznane za konstytucyjną podstawę obowiązywania układów zbiorowych pracy i innych porozumień zbiorowych opartych na ustawę jako źródło powszechnie obowiązującego prawa w zakresie należącym do przedmiotu prawa pracy (specyficznego dla prawa pracy)