nie ma szacunku dla ducha, a tam, gdzie duch samodzielnie spogląda na świat, wolność się rozwija. „Antynomia zostaje rozwiązana przez samo wychowanie, z chwilą gdy nauczyciel wymawia pierwsze słowo, które trafia do duszy ucznia”.
Człowiek istnieje poza:
a Pesymistycznie pojmowaną jako materialne ograniczenie władczą naturą (przesąd realizmu -materializmu - naturalizmu - pozytywizmu);
□ Równie pesymistycznym obiektywnym idealizmem, w któiym idea sama w sobie jest odległa i niepoznawalna.
Myśl, jako siła twórcza, dotyka rzeczywistości samej w sobie, ponieważ ją tworzy. Prymat myśli, zwycięstwo myśli to zwycięstwo wolności i ludzkiej władzy nad rzeczywistością. „Ta rzeczywistość, która nazywa się materialną i stojącą poza myślą jest pewnego rodzaju złudzeniem i prawdziwą rzeczywistością jest tylko ta, która się urzeczywismia przez czynność myślenia. Nie ma w samej rzeczy możliwości myślenia żadnej rzeczywistości, jeżeli za podstawę wszelkiej rzeczywistości nie weźmiemy myśli”. Życie ducha jest wolne i uniwersalne, ponieważ myśl nie napotyka granic.
Możemy zawsze pomyśleć głębiej, i więcej i dalej...
Czym jest kultura? Atrybuty kultury
Realista powie: kulnira jest zewnętrzna, trzeba ją przyswoić. A Gentile i jego idealizm akmalny powie: jest tworem życia ducha i spełnia się tylko w myśli. „Szkoła polega na udzielaniu kultury. A kultura, jak już wiemy, nie istnieje poza aktem jej udzielania, nie istnieje w książkach, nie istnieje w idealnym świecie, nie istnieje w nauczycielu. Istnieje tylko w duszy uczącego się. Istnieje w ten sposób, w jaki może w niej ismieć, i nie jest równoznaczna z żadną domniemaną formą istniejącej uprzednio kultury. Szkoła zatem dokonywa się cała w duszy ucznia”.
Sposób istnienia pizeszłości:
Aktualny w myśli. „My i ludzie, którzy myśleli przed nami (pisali poezje, filozofowali, medytowali, tworzyli), stanowimy wszyscy jedną osobę, która wciąż się rozwija i dojrzewa, nie tracąc niczego, nabywając wciąż, ucząc się, wspominając, nadając przeszłości wartość w teraźniejszości.”
Atrybuty kul tuty, które są zarazem jej istotą (tak jak trzy wierzchołki trójkąta są zarazem atrybutami, jak i trójkątowością).
a Wolność.
□ Stawanie się: przez samodzielną i samowiedną pracę.
a Etyczność: „Wolność nie jest wolnością prawdziwą, jeśli nie jest procesem i stawaniem się absolutnym. Ale to stawanie się nie jest naprawdę absoludie, jeśli nie jest moralne.” (Brak odróżnienia etyczność - moralność).
„Pojmować kul mrę jako wolność, jako proces i jako proces etyczny, jest to czuć duchowość kultury, a zatem postawić się w możności postępowania pewnym krokiem po drodze, jaka otwiera się przed wychowawcą jako przed twórcą albo pomnożycielem kulmry.”
Gnębiące szkołę przesądy wypływające z realizmu:
wiedzy. Po pierwsze, wiedza, podobnie jak kultura i osobowość, jest wolna w swym wieczystym stawaniu się, wykładając wiedzę jako jedyną prawdę nie szanujemy ani wiedzy, ani ucznia, ani siebie. Ponadto wiedza jest indywidualnym procesem zachodzącym nie tyłków szkole, ale w domu, lesie, nad morzem...
□ Przesąd 2; Można wypracować skuteczne meiody-MAiczania. A wśród nich najgorszą, wypracowanie! Nauka traktowana technicznie i wycinkowo to nauka bez życia: jeżeli nie ujmiemy ducha w jego ruchu stawania się, „słownik stanie się cmentarzem języka, a gramatyka przyległą do niego salą, służącą do robienia obdukcji zwłok Tak jest, cmentarzem, na którym pogrzebane są śmiertelne szczątki istot żywych, jakimi są ludzkie słowa”. W wypracowaniach z góry wytknięty plan przebiegu uczniowskiej myśli, bezmyślne i przypadkowo dobrane tematy kierują ucznia ku temu, co fałszywe, puste i udane, przyzwyczajając do obcowania z nieszczerością, a nawet kłamstwem. Ale „Gdy temat wytryska z jego własnej duszy lub z tego wspólnego życia duchowego, którym żyje wraz z