co oznacza, że gdy x -* -j-co współczynnik kątowy asymptoty nie istnieje, a więc krzywa nie ma asymptoty dla x -> -foc. Z kolei
A: =
. V
lim ' — lim ex = 0
x—*— oo X
X 1
b — lim (y—kź) — lim xe* — lim —- - lira —= 0 ® e x e
(stosowaliśmy tu regułę de 1’Hospitala). Zatem krzywa ma asymptotę poziomą, gdy x -* — oo, mianowicie y = 0 (oś Ox).
sin x x
3) y = x+
a) Dana krzywa nie ma nieciągłości nieskończonych, a więc nie ma asymptot pionowych
b) Mamy
*- lim Z = ]i= i
*->+«> X \ X2 I
ponieważ j sinjc| < 1, oraz
b - lim (y—kx) — lim S*n'V = 0
AT-*+C0 X
Te same wartości parametrów asymptoty otrzymamy dla x -> —oo. Zatem dla x-* -foo oraz dla x -> — oc krzywa ma asymptotę >> = x-
Krzywa ta przecina swą asymptotę nieskończenie wiele razy, przechodząc z jednej jej strony na drugą (rys. 70).
Sposób, tv jaki krzywa zbliża się do swej asymptoty, można określić przez badanie znaku różnicy rzędnych krzywej i asymptoty. W danym
przypadku różnica ta wynosi ykr. -yas = —"— i zmienia znak nieskończenie wicie razy w punktach, dla których x — kn\ k = ±1, ±2,...
4) y = x arc ctg x
a) Krzywa jest wszędzie ciągła, nic ma więc asymptot pionowych.
b) Mamy
k = lim -- = lim arc ctg x — arc ctg(+oo) = 0
oraz
b = lim (y—kx) — lim x arc ctg x — lim arc A
X
Stosując dwukrotnie regułę de 1’Hospitala, otrzymamy
1
= 1
, .. arc ctg x .. — \-\-x1 .. x2 2x
b = lim -—, - = lim-r— = lim-——^ = lim-=—
_L __L H-*- 2x
X X2
A więc, gdy x -* +co, krzywa ma asymptotę y — 1. Z kolei
k = lim — = lim arc ctg x — arc ctg( oo) = n
jt-»- oo X
oraz
b = lim (y— kx) = lim (x arc ctg x—nx) = lim x(arc ctg x—ri) —
X -* - 00
arc ctg x—n lim--j --= lim
J
l+x*
1
= lim
xr
1+jć
= 1
Zatem d!ax -> —co krzywa ma asymptotę>• = nx i-1 (rys. 71).
5) y = ln(4—X2)
a) Krzywa ma dwie asymptoty pionowe x = — 2 i x = 2; bowiem dla x = ±2 ma ona nieciągłości nieskończone.
b) Krzywa nie ma innych asymptot niż pionowe, ponieważ jest ona określona w przedziale —2 < x < 2, więc x nie może dążyć do nieskończoności (rys. 72).
167