typowym przedstawicielem grupy może być określony na krzywej normalnej przez podanie tzw. całkowitej funkcji rozkładu prawdopodobieństw (dystrybuanty) charakteryzującej tę osobę • dane normatywne służą ocenie jedn. (Jak jedn. może być spostrzegana przez grupę odniesienia)
• skala Ipsatywna
• pomiar cechy jest dokonywany relatywnie poprzez odniesienie go do innych wyników danej jedn.: albo w zakresie innych cech/dyspozycji, albo w zakresie tej samej cechy, ale otrzymanych w innym czasie
• głównie kwestionariusze; kwestionariusze ipsatywne mają 2 wyróżniające je cechy: pożycie maia postać wymuszonego wyboru (wybór między różnymi możliwościami, szeregowanie/rangowanie możliwości, przydzielenie każdej z odp. jakiejś liczby punktów), wymuszonego wyboru dokonuje się pomiędzy opisami mierzącymi różne rzeczy (w efekcie skale są współzależne)
• kluczowa jest zmienna aprobaty społecznej - zakładamy że wyborami kierują preferencje osobiste
• eliminacja zmiennych stylistycznych, bo dot. one wszystkich wyników tej samej os.
• trudność ze statystyczną analizą
• wyników skal faktycznie ipsatywnych nie można traktować tak jak liczb
• badanie korelacji nie ma sensu - jest korelacja z założenia
• normalizacja jest bezużyteczna
• dane ipsatywne pozwalają na zrozumienie jedn. (jak jedn. widzi i ocenia samą siebie), zwiększają wgląd
W.V. Clemans - matematyczna def. wg której zbiór zmiennych nazywany jest ipsatywnym wtedy, gdy suma wyników podtestów każdej badanej jedn, jest taka sama (stała)«- może to być efektem albo specjalnego sposobu zbierania danych, albo Ipsatyzacjl„danych.normatywnych przez odjęcie indywidualnego wyniku od średniej (modalnej, mediany) wyników dla danej osoby -» efektem Jest zmienna ipsatyzowana (ma to miejsce np. w analizie wyników kwestionariuszy osobowości - eliminuje zmienną stylistyczną potakiwanie, odpowiadanie aprobowane spot.) rodzaje danych ipsatywnych i ipsatyzowanych:
• addytywne dane ipsatywne
• są to raczej dane ipsatyzowane
• uzyskiwane przez odejmowanie od średniej wyników surowych wyniku danego podtestu, co powoduje, że suma tych odchyleń wynosi 0
• standaryzacja danych jedn.
• wielokrotne dane ipsatywne