106945

Językoznawstwo epoki romantyzmu

Histoiyzm - zdobycz myślowa romantyzmu

•    „Świat zmieniał się w przeszłości i zmienia się nadal"

•    Zainteresowanie etymologią języka w Danii i Niemczech

•    Powstaje

naukowe językoznawstwo historyczno-porównawcze (zrekonstruowanie języka indoeuropejskiego)

Spirytualizm

•    Panowało przekonanie o zasadniczej wewnętrznej jednolitości, spoistości świata, tożsamości natury i umysłu ludzkiego (Schelling)

•    Poszukiwanie prawdy drogą czysto spekulatywnych dociekań

•    Odnajdywanie we własnym umyśle idei przenikających świat materialny

Humboldt - pogląd na język

•    „Wewnętrzna forma języka” jest specyficzna dla każdego języka, bo wyraża i kształtuje „ducha narodu”

•    Gramatyka jest bliższa duchowej sw oistości narodów niż leksyka

•    „Myślimy tak jak mówimy, ale jednocześnie mówimy tak jak myślimy”

•    Z „ducha języka” wnioskuje się o „duchu narodu”

J.N. Kamiński

„Czy nasz język jest filozoficzny?”

PYTANIE ZASADNICZE:

Czy możliwe jest poznanie prawdziwego znaczenia słów i przeniknięcie poprzez nie do istoty

rzeczy?

•    Kto się wprzód sam rozmyślaniem swojem w jgłę wskazującą niezasobi ten się puszcza na morze bajek arabskich!

•    Nauka idzie na urn i czucie na umysł środkiem .

czyli dusza a stąd to święta, to niezaprzeczona prawda, że tylko słowo iest dusza wszelkiej umiejętności czyli wiedzy ludzkiej

•    Co się czyni wedle czucia swego, tego czyn idzie z przy-czyn przez przy-czucie (sympatyją); tego um i czucie jest jedno; tego urn i czucie jest ślepe, źlepne, kolejne, sklejne; takiego umu symbol iest: Tełłum-po-Tełłum.