PRAWORZĄDNOŚĆ
PRAWORZĄDNOŚĆ to
a) zasady prawno- ustrojowe dotyczące sposobów działania organów władzy publicznej,
b) koncepcja doktryny rozwijającej zasadę praworządności,
c) normy i instytucje prawne warunkujących realizację praworządności,
d) stan faktyczny działalności władzy publicznej spełniającego postulaty praworządności.
1. Zakres podmiotowy
a) znaczenie szersze: praworządność^ przestrzeganie prawa pizez wszystkich adresatów norm prawnych.
b) znaczenie węższe: PRAWORZĄDNOŚĆ to przestrzeganie prawa przez organy władzy publicznej w procesie podejmowania decyzji władczych, to jest w procesie tworzenie, stosowania i wykładni prawa. Może być naruszona tylko przez organ władzy publicznej (i przyjmiemy takie znaczenie).
2. Zakres przedmiotowy
a) formalne pojmowanie praworządności (można ją odnosić do każdego dowolnego porządku prawnego)
b) materialne pojmowanie praworządności ( można ją odnosić wyłącznie do porządku prawnego reprezentującego pewne wartości aksjologiczne)
3. Zakres historyczny
a) międzyfonnacyjne pojęcie praworządności (odnosi się ona do wszystkich typów prawa),
b) pojęcie to może odnosić się tylko do określonych typów prawa.
GWARANCJE PRAWORZĄDNOŚCI to środki zapewniające praworządne działanie organów władzy publicznej:
a) materialne ( podstawy ustroju )
b) formalne ( instytucje prawne umożliwiające i zabezpieczające praworządność procesu podejmowarua decyzji przez organy państwowe)
- szczególny status organów sądowych
- normy chroniące obywatela przez arbitralnością organów administracyjnych i sądowych ( gwarancje procesowe ),
- prawne środki kontroli legalności działania organów władzy publicznej