107545

posłów z obcego państwa (naruszenie nietykalności traktowano jako naruszenie prawa narodów). Towarzyszyli im urzędnicy, służba i tłumacze. Poseł obowiązany był postępować z „godnością i pożytkiem dla narodu rzymskiego"

Ukształtował się również organ do spraw zagranicznych- kolegium fecjałów zasilane przez grono kapłanów, odpowiedzialnych za sprawy wojny i pokoju, zawieranie układów itp. Na koniec misji musieli oni składać sprawozdania.

iii.    Średniowiecze

- W okresie ówczesnego rozdrobnienia politycznego, licznych sporów dyplomacja polegała głównie na rokowaniach.

- Do rozwoju dyplomacji doprowadziła Stolica Apostolska- organizacja kongresów sprzyjała rozwojowi reguł prawa dyplomatycznego i upowszechnienia łaciny jako języka dyplomacji.

-    Xlllw. W Konstantynopolu Wenecja utworzyła instytucję „bajulatu" na czele, któ®ej stał bailo. Pełniła ona f. dyplomatyczne i konsularne.

-    W XV/ XVII w. pojawiły się stałe misje dyplomatyczne (do tego czasu główną formą były misje specjalne wysyłane ad hoc do załatwiania określonego zadania)- prekursorami byli wysłannicy papieża przy cesarzu bizantyjskim (apokryzjariusze). Pierwsze stałe placówki dyplomatyczne zaczęły się pojawiać we Włoszech (prekursorem był książę Mediolanu, Franciszek Sforza). W ich zainteresowaniu znajdował się całokształt dwustronnych stosunków i sytuacja wewnętrzna państwa przyjmującego.

Na czele stałych przedstawicielstw stali dyplomacji I i II klasy- legati majores „posłowie wielcy"/ ambasadorzy powoływani przez Senat i legati minores „mniejsi"/ posłowie powoływani przez króla.

-    Twórcą pierwszego MSZ był Richelieu (przy królu Francji, Ludwiku XIV)- 1626r. Departament ds. Cudzoziemskich.

-    W XVIIIw. kształtują się normy prawa dyplomatycznego dot. przywilejów i immunitetów, np. niepodleganie obcych przedstawicieli jurysdykcji karnej, cywilnej i adm. państwa przyjmującego.

iv.    Współcześnie

-    1815r. Kongres Wiedeński na którym dokonano pierwszej kodyfikacji norm PD- potwierdzenie zasady suwerennej równości państw, zrywając z obowiązującą praktyką, że o miejscu dyplomaty w porządku pierwszeństwa (procedencji) decydował tytuł, więzy pokrewieństwa itp.- kongres ustalał jednolite stopnie przedstawicieli i zasady pierwszeństwa (wyjątkiem był przedstawiciel Stolicy Apostolskiej). Do tego wytworzył się podział na posłów nadzwyczajnych i zwykłych.

-    Podział agentów dyplomatycznych na 3 klasy:

a.    Ambasadorzy, legaci, nuncjusze- charakter reprezentacyjny

b.    Posłowie, ministrowie i inni uwierzytelnieni przy monarsze

c.    Charge d'affaires akredytowanych przy ministrach SZ

d.    W 1818 na Kongresie w Akwizgranie wprowadzono czwartą klasę: ministrów- rezydentów, stanowiących klasę pośrednią między klasą II a III

-    Największy rozkwit PD nastąpił po llwś, co związane było z rozwojem wszechstronnych kontaktów mn„ pogłębiającą się globalizacją, powstaniem nowych państw.

b) Polska

-    Czerpano ze wzorów włoskich- stasowano szyfry, uruchomiono pocztę konną między Krakowem a Wenecją.

-    Rozkwit za czasów Jagiellonów (Zygmunt Stary w latach 1506- 1530 wyprawił za granicę 148 poselstw). Nie istniały jednak stałe misje dyplomatyczne w obawie przed mieszaniem się do spraw wew. Polski, zwłaszcza w okresie elekcji królów obieralnych (1683 Sejm zakazał stałego pobytu obcych posłów). Dopiero w 1766 utworzono placówki dyplomatyczne w Petersburgu, Berlinie, Wiedniu, Londynie, Rzymie, Paryżu.

-    W 1764 Zygmunt August utworzył pierwsze polskie MSZ podzielone na 4 kancelarie wg terytorium i języka.

-    Po 1918, po odzyskaniu niepodległości szybko odbudowano polsko dyplomację na wzorach zachodnioeuropejskich (austriackich i francuskich)-tworzono ambasady głównie wielkich mocarstw (w 1939 było ich 9! Francja. Wlk. Brytania, USA, Niemcy, Japonia, Włochy, Stolica Apostolska). Wtedy też