107821

wszystkie zwierzęta pokryte są nabłonkiem

pokrywa ciała zwierząt i wyścieła jamy ciała

wsztstkie komórki nabłonka spoczywają na błonie podstawnej

zwarta organizacja i polaryzacja budowy ( część apikalna - szczytowa i podstawna)

regularna budowa

Kształt:

płaskie- szerszy niż wyższy; inny kształt jądra

- sześcienne- równie szeroki jak wysoki walcowate- wyższy niż szerszy

•    prawie wszystkie kręgowce pokryte są nabłonkiem jednowarstwowym-> nowe komórki powstają z sąsiadujących

•    u wielowarstwowych nowe komórki powstają z podziałów komórek poniżej -> komórki podstawne a wyżej warstwa rozrodcza; cały czas się dzielą-^ zewnętrzne warstwy zhiszczają się; wszystkie wielowarstwowe się zhiszczają-^ te nabłonki niektóre rogowacieją a niektóre nie-^ rogowacenie-odkłąda się w nich substancja rogowa (keratyna) nabłonki skeratynizowane-> pojawienie się zrogowaciałego nabłonka związane z wyjściem na ląd; płazy wyszły na ląd. -> wylinka - u gadów zrzucanie nabłonka zrogowaciałego

•    ryby nie mają nabłonka zrogowaciałego

Skóra właściwa

jest pod błoną podstawną-> naskóreknabłonki na skórze właściwej-> u większości bezkręgowców nabłonek jednowarstwoey; lancetnik pokryty nabłonkiem jednowarstwowym bo jest bezkręgowcem nabłonek leży na skórze właściwej /9jeden który ma naskórek, reszta bezkręgowców nie ma) nabłonki wyściełają powierzchnie wewnętrzne organizmu-^ nabł. Jednowarstwowy

nabłonek jamy ustnej -> wielowarstwowy nierogowaciejący te co są we wnętrzu ciała i wnikają do wnętrza się

niezrogowaciałe i w pierwszych odcinkach wielowarstwowy... np. kotkowy odcinek jelita i kotkowe ode.

Narządów rozrodczych

-> nabłonek wielowarstwowy na powiece, rogowaciejący, przechodzi w rogówkę

pierwsze odcinki wielowarstwowe . nierogowaciejące

•    nabłonki wielorzędowe- w n. Jednowarstwowych wszystkie kom. stykają się a w wielowarstwowych tylko warstwa rozrodcza się styka -> w n, wuekirz ediwtn jednowarstwowe-> nabłonek tchawicy- urzęsiony

•    nabłonek sześcienny- kolisty na przekroju, nabłonek w tarczycy

•    walcowate- w jelicie, mikrokosmki

•    naskórek - wielowarstwowy, rogowaciejący

•    desmosomy - połączenia międzykomórkowe ‘kolce’ warstwa kolczysta

-> pomiędzy kom. warstw)' rozrodczej sąmelanocyty zawierające melaniny (kilka rodzajów)-> różne kolory skóry- różna ilość melanin określonych kolorów-^zdolność do opalania-^ chroni przed promieniowaniem UV które powoduje zmiany mutagenne w DNA-> ochrona warstwy rozrodczej-^ komórka jest najbardziej kapitalistyczną z kapitalistyczni g-> najmniej pracy, energii ale skuteczna

położenie melanocytów w naskórku*> UV pobudza do produkcji melaniny -^produkowana na dole w melanocycie -> keratynocty pochłaniają fragmenty cytoplazmy melanocytów lub tworzą się mostki i melanina przelewa się z cytoplazmą-> kolejne warstwy nabywająmelaniny-> kolejne warstwy wypychane; brązowa skóra-> koniec wszystkie warstwy zawierają melaninę-> później melanina w warstwie górnej a na dole mniej melaniny bo ni ema słońca, złuszczamy warstwę z melaninąi kolejne kom. tej melaniny nie zawierają produkcja witaminy D

• nabłonki tworzą różne twory nabłonkowe->włosy. paznokcie gruczoły (łojowe , potowe, mlekowe, wątroba-naj większy)

Funkcje:

ochronnopowłokowa wyściełająco- ochronna