108102

o Zawierało ono przedruki z gazet niemieckich i austriackich oraz korespondencję od znajomych Cenkiera z terenu Królestwa, o Było nastawione na czytelnika w Polsce, o Nakład: 500 - 600 egzemplarzy.

o Jest to najznakomitszy przykład polszczyzny tego okresu.

1729 r. to początek polskiej informacyjnej prasy periodycznej, o Przyczyny:

■    Wzrost znaczenia Warszawy.

•    Czas uspokojenia sytuacji międzynarodowej.

■    Brak ograniczeń formalno-prawnych.

o W 1729 r. król wydał pozwolenie o charakterze monopolu dla zakonu pijarów na wydawanie gazet informacyjnych w języku polskim w Koronie.

o Podobne pozwolenie na terenie Wielkiego Księstwa Litewskiego otrzymała Akademia Wileńska, o W ten sposób od stycznia 1729 r. ukazują się:

■    „Nowiny polskie” - problematyka krajowa.

•    „Relata refero" - wiadomości zagraniczne.

o W końcu 1729 r. zmieniono te tytuły na odpowiednio:

■    „Kurier polski" (pod względem ilości informacji czołówka europejska).

■    „Uprzywilejowane wiadomości z cudzych krajów" o Twórcą tych pism był ks. Jan Małmańskl.

o W 1737 r. w Jednym z numerów „Kuriera Polskiego" wydrukowano informację o porodzie królowej, zamieniając przez omyłkę słowo „królowa" na „krowa".

o W rezultacie pijarzy zostali pozbawieni koncesji, która została przyznana jezuitom.

o Jednak w rękach jezuitów poziom pisma się obniżył, o Na pocieszenie pijarzy dostali pozwolenie na wydawanie prasy w językach obcych.

W połowie XVIII zaczyna dominować na rynku pism informacyjnych ośrodek wileński z „Kurierem litewskim" na czele.

W 1773 r. następuje kasata zakonu jezuitów i upada ich monopol.

Do przejęcia monopolu pretenduje Franciszek Bohomolec, ale dostaje go dożywotnio ex-jezuita, ks. Stefan Uskina (reprezentant konserwatywnej szlachty, bardzo dobrze wykształcony, wzór intelektualisty).

o W 1774 r. Uskina wydaje pierwszy numer „Gazety warszawskiej", o Łączyła ona w sobie informację i wątki publicystyczne (sprawy ideologii i ustroju).

o Nurt konserwatywny, przeciwstawiający się liberalizmowi, francuskim encyklopedystom i ideologii oświeceniowej o Serwis składał się z doniesień listowych i nie odbiegał od standardu europejskiego.

o Uskina był pierwszym redaktorem, który manipulował informacją, o „Gazeta warszawska" szczególną rolę odegrała w momencie przełomowym dla Polski, czyli w okresie obrad Sejmu Wielkiego (1788 - 1792), wspierając przeciwników reformy ustrojowej i konstytucji III maja.

o W latach 1774 - 1794 ukazywała się 2 razy w tygodniu, po 8 stron, w nakładzie od 500 do 1500 egzemplarzy, o Uskina wprowadził ogłoszenia i prenumeratę.