zagadnienia egzaminacyjne z teorii literatury (147)

eDisteinolosncznym. Zaczyna się ono z chwilą kiedy ustalenia jęąykoznawstwa oraz semioiogii zostają usytuowane w nowym układzie odniesień, określone w sposób zasadniczy przez intcricomuoikację dwóch rożnych episieme (w koncepcji Foucaulta zespól dyrektyw określających w danej epoce język, schematy percepcji, technik badawczych,, hierarchię działań praktycznych kp.): materializmu dialektycznego oraz psychoanalizy Odniesienie materialisryczno-dialektyczne (Marks. Engels, Lenin, Mac) i odniesienie freudowskie (Freud, Lacan) - oto co pozwala bezbłędnie odróżnić zwolenników nowej teorii tekstu. Spotkanie tych dwóch episieme doprowadziło do wyłonienia się nowego przedmiotu - tekstu.

TEORIA TEKSTU

Tekst jest częścią języka i sam zostaje usytuowany w perspektywie języków Komunikowanie jakiejś wiedzy, bądź refleksji teoretycznej dotyczącej tekstu zakłada zatem konieczność własnego powrotu do praktyki teksmainej.

Dla celów epistemologicznych definicja tekstu została wypracowana przez Julię Kristevą;

„Definiujemy tekst jako aparamrę traasiingwisiyczną, która, zmienia uporządkowanie języka ustanawiając związek pomiędzy mówieniem (parole), komunikującym coś i mającym na celu informację, bezpośrednią, a różnego rodzaju wypowiedzeniami wcześniejszymi bądź

synchronicznymi. ”_______

Kristevej zawdzięczamy także podstawowe kategorie teoretyczne, obecne w tej definicji: praktyki znaczące, produktywność, sensoproduktywnosc, fonoteksi i genoleksl, iniertekstuaLność.

a) PRAKTYKI ZNACZĄCE

Tekst jest praktyką znaczącą, uprzywilejowaną przez semiologię. ponieważ praca, w wyniku której dochodzi go zetknięcia się na jego terenie podmiotu z językiem, ma charakter wzorcowy: „funkcją” tekstu staje się niejako teatralizacja owej pracy.

b) PRODUKTYWNOŚĆ

Tekst jest produktywnością. Nie znaczy co, że jest owocem pracy (jakiej wymaga technika narracji czy opanowanie siyłu), jest bowiem sceną produkcji, na której spotykają się producent tekstu i jego czytelnik: tekst „pracuje” w- każdym momencie i bez względu na to, od jakiej strony do niego podejdziemy; nawet napisany nie przestaje pracować, podtrzymywać procesu produkcji. Tekst pracuje nad językiem. Delconstmuje on język komunikacji, przedstawienia czy ekspresja i tworzy inny związek, wielowymiarowy, bez głębi i powierzciini. jako że jego przestrzenią nie jest przestrzeń ngury. obrazu, ramy, ale stereograuczaa przestrzeń gry- kombinatorycznęi. nieskończonej z chwila, kiedy wykraczamy .. p.ci^ą.grąnjcó koniu:ńlQj^i..p.Qtocz^ę,Lojąz p.rawćopod.obieńsiwa .narracji czy dyskursu.......

c) SEN SOPRODUKTYWNOŚĆ

jednego łub kilku stałych signifies (może mieć wiele znaczeni, tym bardziej staje się konieczne odróżnienie znaczenia, które należy do planu produktu, wypowiedzi komunikacji, do pracy scnsotworczej, która należy do planu produkcji, wypowiedzenia, symboiizacji: te prace nazywamy sensoproduktywnością.

d) FENOTEKSTIGEN0TEKS7

Fenorekst to .zjawisko werbalne w postaci, w jakiej występuje w strakiurze konkretnej wypowiedzi” (Kństeva) Scnsoproduktywnośc jako coś nieskończonego _ ujawmk się_ w rzeczywistości za pośrednictwem przygodnego dzieła: to właśnie plan owej przygodności sdjESW&ća lbnotek^óWir'M^^v-'ah*li2y sio>cwarie zazwyczaj odnoszą się' 'do rcaoiekstuT‘ opis fonoloeiczny, strukturalny. semantyczny analiza strukruralna stosowana iest w odniesieniu oo ibrioieicsLu, ponieważ me stawia óhasobie pytań, które dotyczyłyby podmiotu tekstu: ma na uwadze wypowiedzi, a nie wypowiedzenia. Fonoteksi może zatem być. co nie

3