-Inteligencja skrystalizowana - jest nabywana, zależna od edukacji i doświadczenia jednostki. Przejawia się w rozwiązywaniu zadań wymagających rozumienia słów, formułowania sądów i rozstrzygania problemów przy wykorzystaniu nabytej wiedzy i wyuczonej strategii.
-Inteligencja płynna - zależy od efektywności funkcjonowania centralnego układu nerwowego, jest dziedziczona. Obejmuje głównie zdolności przejawiające się w rozwiązywaniu zadań nie powiązanych z codziennym doświadczeniem: w abstrakcyjnym rozumowaniu, klasyfikowaniu, uzupełnianiu wzorów percepcyjnych, zapamiętywaniu.
Inteligencja mechaniczna i pragmatyczna — (wg Baltesa)
-Inteligencja mechaniczna - odpowiada inteligencji płynnej i odnosi się do tych aspektów procesu przetwarzania informacji, które są zależne od stanu neurofizjologicznego organizmu i wyposażenia genetycznego człowieka. W wieku średnim i w okresie późnej dorosłości wykazuje ubytki będące rezultatem genetycznie zaprogramowanych zmian
-Inteligencja pragmatyczna - odnosi się do wiedzy ( o faktach i procedurach) pochodzących z różnych doświadczeń człowieka i osadzonej w danej kulturze. Inteligencja ta jest podobna do inteligencji skrystalizowanej, lecz obejmuje szerszy zakres umiejętności i zdolności. Umiejętności te kształtują się w procesie edukacji i socjalizacji. Inteligencja ta poprawia się wraz z wiekiem człowieka dorosłego w zakresie, w jakim dana kultura udostępnia ludziom wiedzę i stwarza okazje do ćwiczenia nowych umiejętności.
U osób dorosłych przejawia się spadek poziomu funkcjonowania poznawczego w okresie starzenia się. Może mieć on charakter przejściowy, nasilający się lub trwały ze względu na różne przyczyny: nastawienie psycliiczne, zaburzenia psychiczne, stan zdrowia psychicznego w tym choroby układu nerwowego.