Opracowanie wstępu musi poprzedzać ocena wiarygodności sprawy
Stopień wiarygodności |
co robić? |
getnis honestus - rodzaj uczciwy, wysoka wiarygodność, sprawa godna podjęcia, słuchacze nastawieni są przychylnie |
można pominąć wstęp albo jeszcze przez zalecenie sprawy podnieść jej uczciwość, zacząć od ważnego punktu przemówienia, |
getnis dubium - rodzaj niepewny, średnia wiarygodność, przedmiot jest dla odbiorcy dwuznaczny |
trzeba sformułować osąd sprawy, można wykorzystać loci |
genus hunule -rodzaj nędzny, o małej wadze, sprawa ińe wydaje się godna słuchania |
podstawa to pozyskanie uwagi słuchaczy.wykorzystać loci |
genus obscunau - rodzaj niejasny, nudności z właściwym rozpoznaniem sprawy |
umożliwić zrozumienie, wykorzystać loci |
genus admirabile (turpe)- rodzaj budzący zdziwienie, słuchacze są niechętni, brak wiarygodności |
koniecznie tizeba zalecić sprawę, trudność doprowadziła do opracowania insinuatio |
Wstęp insynuacyjny powinien być zastosowany, gdy:
- sprawa budzi niechęć
- przeciwnik pozyskał całkowicie słuchaczy
- publiczność jest znużona Funkcje wstępu:
1. attentum parare - przyciągnąć uwagę słuchacza
2. docilem parare - uczynic słuchacza otwartym na zrozumienie sprawy
uwaga |
rozumienie |
życzliwość | ||
prośba o uwagę |
wyliczenie przedmiotów mowy |
od osoby |
od słuchacza |
od sprawy |
zapewnienie o krótkości mówienia, poparte jego oznakami |
pouczenie |
mówcy-topika skromności: -ja słaby. niedoświadczony, rueuczony, -drżę przed wielkością tematu i znakomitością audytorium, -podejmuję się tylko ze względu na prośbę, na coś większego |
umiarkowana pochwała |
szachetna |
sprawa bliska słuchaczom -tua res agitur |
jasne sformułowanie sprawy |
mówienie bez przygotowania |
sprawienie przyjemności np. przez opis,żart, sentencję, u życie tropów | |
sprawa nowa, nieznana |
od przeciwnika-odebranie mu sympatii | |||
sprawa niezwykła (wyrażenie zdziwienia) | ||||
sprawa wielka, ważna |
Peroratio - zakończenie
1. Dowieść, że wykonano to. co zostało zapowiedziane.
2. Arystoteles: „Kilkakrotnie powtóiz swe twierdzenia, aby można je było łatwo zrozumieć”. Streszczenie, podkreślenie i wyolbrzymienie głównych punktów perswazji. Zaletą jest zwięzłość.
3. Wywołać odpowiedme wzmszenie odbiorcy, tu emocje mogą być najsilniejsze 4 Zakończenie powinno się wyróżniać, szczególna dbałość o ozdobność.