Schemat wnioskowania statystycznego:
a) Postawienie problemu, np. czy kobiety i mężczyźni różnię się między sobą inteligencją, wzrostem itp.; np. ogólniej:
*) czy uzyskana próbka wyników jest rzeczywiście reprezentatywna dla pewnej określonej populacji *) czy otrzymana różnica między średnimi różnych próbek jest dostatecznie duża, aby móc wyciągnąć wniosek, że próbki tesą prawdopodobnie pobrane z różnych populacji *) czy zróżnicowanie wyników między grupami, które podano różnym oddziaływaniom eksperymentalnym, jest większe niż rozrzut wyników w obrębie każdej z tych grup.. Dobór wskaźników do problemu, np. testu IQ dla inteligencji lub pomiaru wzrostu przypomocy wagi lekarskiej.
b) Sprawdzenie założeń stosowalności testu odnośnie: skali pomiarowej, modelu i założeń dodatkowych (np. takich jak czy skala pomiarowa jest mierzalna, czy mamy do czynienia z modelem np. prób niezależnych czy rozkład jest normalny, czy wariancje są homogeniczne - w t.Stud dla prób nzal.).
c) Postawienie hipotez statystycznych zerowej i alternatywnej.
d) Określenie poziomu istotności i wyznaczenie obszaru krytycznego, na podstawie wartości krytycznej odczytanej z tablic.
e) Określenie rozkładu statystyki z próby
f) Obliczenie empirycznej statystyki testu.
g) Decyzja na podstawie porównania statystyki empirycznej z wartością krytyczną, czyli odrzucenie lub nie odrzucenie hipotezy zerowej.