109679

eksploatacyjnego. W przeć iwieństwie do tego przy szybkim wybieraniu pokładu wymiary pola mogą być większe niż przy powolnej eksploatacji.

Gdy wymiar)' pola eksploatacyjnego zostaną tak dobrane, by wszystkie wyrobiska w tym polu zostały zlikwidowane przed upływali okresu inkubacyjnego pożaru, wówczas można uniknąć powstania pożaru. Aby nie dopuścić do powstania pożaru po wybraniu określonej partii pokładu w polu eksploatacyjnym, dopływ powietrza do takiego pola powinien być odcięty. Przy eksploatacji z zawałem stropu lub przy stosowaniu podsadzi suchej wybrane już pola eksploatacyjne izoluje się od czynnych wyrobisk kopalniany cłi przez zaniknięcie tam izolacyjnych, zbudowanych w specjalnie pozostawionych filarach węglowych.

W przypadku stosowania podsadzki hydraulicznej istniejące po wybraniu pola wyrobiska chodnikowe podsadza się w całości, bądź z podsadzki liydraulicznej wykonuje się korki podsadzkowe dhigości od 20 do 30 m. Likwidacja zbędny di wyrobisk powinna nastąpić możliwie w jak najkrótszym czasie od zakończaiia eksploatacji.

Zagrożaiie pożarowe w zrobach zawałowych wzrasta po zatrzymaniu ściany i w czasie jej likwidacji Do likwidacji ściany należy przystąpić natyclimiast po ukończaiiu eksploatacji w określonym polu ścianowym, aby zroby zawałowe mogły być otamowane w możliwie krótkim czasie. Czas ten w przypadku pokładu węgla zaliczonego do IV grupy samozapalności nie powinien być dłuższy od jednego miesiąca, w przypadku zaś wybierania pokładu węgla należącego do I grupy samozapalności - nie dłuższy niż od 3 m-cy.

Duże znaczenia w zapobieganiu pożar om endogenicznym ma uszczelnianie i izolacja zrobów ścian zawałowych. Podsadzka hydrauliczna okazała się skutecznym środkiem profilaktyki pożar owej stosowanym do uszczelniania zrobów zawałowych, zwłaszcza w pokładach grubych wybia anych na warstwy.

Uszczelnianie zr obów podsadzką hydrauliczną należy wy konywać w^r następujących miejscach pola eksploatacyjnego:- w miejscu uruchomiana ściany; -za czołan ściany od strony nie rabowanych chodników przyścianowych; - w miejscu zatrzymania likwidacji ściany.

Uszczelnianie miejsca uruchomiana ściany ma na celu odizolowanie zrobów zawałowych od filara węglow^rego pozostawionego np. w'zdhiź chodnika transportowego. Filar tai stwarza zwykle duże zagr ożaiie pożar owe, gdyż wskutek wzmożonego ciśniaiia górotworu w czasie prowadzana eksploatacji ulega on spękaniu i rozgniataniu, a mała szczelność zawahi w strefie rozruchu ściany umożliwia przaiikanie powietrza przez szczeliny do zrobów'. Dlatego w kopalniach dysponujących instalacją podsadzki hydraulicznej jest wskazane przed uruchoniiaiian ściany zawałowej odizolować zr oby tej ściany od filar a węglowego, podsadzając podsadzką hydrauliczną pas szerokości około 10 m. W tym przypadku na odcinku 10 m wybiegu uruchamianej ściany prowadzi się eksploatację pokładu z podsadzą liydrauliczną po czym następuje rozruch ściany zawałowej. Obecnie uszczelnianie zrobów ścian zawałowych od strony nie rabowanych chodników przyścianowych prowadzi się przy wykorzystaniu następujących środków: - podsadzki hydraulicznej: - tworzywa pianowego; - tkaniny lutniowej; - pyhi dymnicowego lub mułów pophrczkowych wtłaczanych za pomocą pomp do zrobów poza otorkretowaną obudowę chodnika lub oszalowanie wykonane z bali:- gipsu natryskiwanego na tkaninę podsadzkową.

Uszczelnianie zrobów od strony chodnika przy ścianowego podsadzką liydrau liczną wykonuje się w ten sposób, że wygradza się tamą podsadzkową T_p część chodnika przyścianowego od strony zrobów'. Następnie w odstępach co 8-10 m instaluje się wyloty rurociągu podsadzkowego \V_r i podsadza zr oby. Wodę podsadzkową odprowadza się korytan K_w. Tai sposób uszczelniania zrobów okazał się w praktyce bardzo skuteczny. Uszczelnianie podsadzką liydrauliczną zrobów ścian)' zawałowej prowadzonej w kiaunku od pola można również wykonywać przez okresowe podsadzanie obu chodników' przyścianowych. Chodniki te w' tym przypadku nic są rabowane podczas prowadzana ściany. Dla następnej ściany konieczne jest wydrążenie nowych odcinków przyścianowych.

Miejsce zatrzymania ściany po zakończaiiu eksploatacji można również uszczelnić podsadzka hydrauliczną, podsadzając przestrzeń roboczą ściany od strony obu chodników przyścianowych. Należy także podsadzić wszystkie zbędne wyrobiska w sąsiedztwie zrobów likwidowanej ściany, aby ograniczyć przepływ' powietrza przez zroby.

Do uszczelniania zrobów ścian zawałowych są często stosowane różne tworzywa pianowe. Sposób uszczelniania zrobów polega na pokrywaniu tym tworzywem ociosów chodnika przyścianowego od strony zrobów' w postaci nakładanego torkretu Grubość warstwy uszczelniającej powinna wynosić około 10 cm. Tworzywa te powinny być trudno palne i antyelektrostatyczne, dopuszczone do stosowania w podzianiach kopalń.

Do uszczelniania zrobów zawałowych często bywa stosowana tkanina nieprzepuszczalna dla powietrza i dopuszczona do stosowania w wyrobiskach podziaimych. jaknp. trudno palna tkanina lutniowa. Tkaniną tą uszczelnia się kaszty lub organy stawiane dla oclirony chodników przyścianowych.

Uszczelnianie zrobów za pomocą pyhi dynie owego lub mułów popłuczk owych polega na tym, że przestrzeń między obudową a kasztami lub organami wypełnia się suchą podsadzką kamienną. Następnie wykonuje się torkr etowanie ociosów chodnika od strony zr obów. Po stwar dniaiiu torkr etu przewia ca się go w kilku miejscach i po zainstalowaniu w otworach odpowiednich nirek stalowych wtłacza się za torkret pył dymnicowy