Operacje tej grupy charakteryzuje to, że nie prowadzą do powstania między bankiem a zleceniodawca ani stosunków zobowiązaniowych, ani wierzycielskich. Nie znajdują one odbicia w bilansie banku, stąd określenie "pozabilansowe". Jednakże wynik operacji pośredniczącej w postaci różnic kursowych lub prowizji znajduje odzwierciedlenie w rachunku wyników banków.
Główne pozycje przychodów wynikających z operacji bankowych obejmują odsetki z tytułu udzielonych przez bank kredytów międzybankowych pożyczek, lokat międzybankowych i papierów wartościowych.
Główne pozycje kosztów wynikających z operacji bankowych stanowią odsetki zapłacone za pozyskane depozyty od klientów i sektora budżetowego, instytucji finansowych, emitowanych przez bank papierów wartościowych oraz koszty działania.
Wynik finansowy banku może być zyskiem, gdy kwota uzyskanych przychodów jest większa od poniesionych kosztów lub stratą, gdy poniesione koszty przewyższają uzyskane przychody. Operacje bankowe można również podzielić w sposób jak w tabeli 10
Tabela 10.
Rodzaje operacji i czynności bankowych
OPERACJE BANKOWE | ||
BIERNE |
CZYNNE |
POŚREDNICZĄCE |
Pozyskiwanie źródeł finansowania działalności banku: • depozyty pieniężne • emisja własnych papierów wartościowych • lokaty międzybankowe pozyskane |
Alokacja środków pieniężnych w aktywa dochodowe : • kredyty • papiery wartościowe w portfelu • lokaty międzybankowe udzielone |
Usługi bankowe ; • obsługa rachunków bankowych • pośrednictwo w płatnościach • pośrednictwo w operacjach papierami wartościowymi • kupno - sprzedaż walut • doradztwo finansowe |
Źródło : J. Świderski : ABC Bankowości; OLIMPUS Warszawa 1998 s. 82
Operacje bankowe powinny być postrzegane jako logiczny ciąg zachodzących procesów ekonomicznych i obiegu pieniądza, odzwierciedlenie w rachunkowości bankowej.
Rozmiary operacji bankowych ich efektywność mają decydujący wpływ na jakość i strukturę bilansu banku oraz wyniki ekonomiczne i bezpieczeństwo finansowe banku.11
u J. Świderski: ABC Bankowości; OLYMPUS Warszawa 1998 s. 80