110685

z pośrednictwa banków. Poprzez banki odbywa się większość ich rozliczeń, kredytów mogą udzielać także tylko za pośrednictwem polskich banków. Naturalną tendencją jest dążenia banków do stworzenia kontrolowanych przez siebie grup kapitałowych, w skład których wchodziłyby rozmaite instytucje finansowe, a także inne przedsiębiorstwa usługowe. Pozwala to bankom na zapewnienie sobie trwałego dopływu środków finansowych, zagwarantowanie wielkich przepływów pieniężnych, pozyskanie stałych odbiorców na kredyty i inne usługi.

Bankowe grupy kapitałowe:

Naturalną tendencją jest dążenie banków do stworzenia kontrolowanych przez siebie grup kapitałowych, w skład których wchodziłyby rozmaite instytucje finansowe. Pozwala to bankom na zapewnienie sobie trwałego dopływu środków finansowych, zagwarantowanie wielkich przepływów pieniędzy, pozyskanie stałych odbiorców na kredyt i inne usługi.

Szczególnie przydatna dla banków jest kontrolna nad biurami maklerskimi. Biura maklerskie można podzielić na trzy grupy:

•    biura stanowiące integralną część banków,

• biura będące formalnie odrębnymi przedsiębiorstwami, o kapitałach kontrolowanych przez banki,

•    biura maklerskie należące do innych właścicieli.

Biura maklerskie zaliczane do dwu ostatnich z wymienionych grup muszą (od 4 stycznia 1998) mieć formę spółek akcyjnych. Zgodnie z ustawą o publicznym obrocie papierami wartościowymi, normującą ich działalność, noszą one nazwę domów maklerskich.

Znaczna część polskich biur maklerskich powstała jako część banków (jako wydzielona komórka centrali banku). W Polsce działa też pewna liczba niezależnych biur maklerskich, jednak większość z nich to jednostki małe o niewielkich obrotach. Na bankowe biura maklerskie przypada ponad 90% obrotów wszystkich domów maklerskich. Wynika to w części z lepszego zaplecza lokalowego, kadrowego i organizacyjnego.

Niektóre banki starają się też włączyć do swoich grup kapitałowych towarzystwa ubezpieczeniowe, a jeśli to jest trudne - przynajmniej uzyskać na nie duży bezpośredni wpływ, dzięki posiadaniu znaczących pakietów akcji. Zapewnia im to przynajmniej częściową kontrolę nad przepływami finansowymi towarzystw ubezpieczeniowych. Pierwszym polskim bankiem, który w pełni kontrolował towarzystwo ubezpieczeniowe, jest Powszechny Bank Kredytowy, który w 1996 roku utworzył on Towarzystwo Ubezpieczeniowe PBK i PBK-Życie. Warto dodać, że np. w Amplico Life bank Pekao S.A. ma 45% udziałów, w Commercial Union -Wielkopolski Bank Kredytowy ma 10%, w Warta-Vita - PKO BP ma 35%.

Kilka banków wspólnie powołało towarzystwo ubezpieczeniowe, zajmujące się w dużej mierze bezpośrednią współpracą z bankami, w tym ubezpieczeniem niektórych transakcji bankowych. Jest to Heros, towarzystwo należące do następujących banków:    Kredyt Bank (15% akcji), EBOR (15%), Bank

Depozytowo-Kredytowy Savim (10,9%), PKO BP (7,3%), Powszechny Bank Gospodarczy (3,3%).

Towarzystwa ubezpieczeniowe często podpisują z bankami umowy o charakterze typowo agencyjnym, pozwalające na dystrybucję produktów ubezpieczeniowych poprzez sieć bankową. Umowy takie są szczególnie częste w przypadku powiązań kapitałowych. Jest to podwójnie korzystne dla banków:

•    banki pobierają znaczne opłaty za swoje usługi (oddanie do dyspozycji towarzystw ubezpieczeniowych okienek, pracowników, sprzętu, wykonanie rozmaitych czynności).