i przełomy polityczne często powodują wprowadzenie różnego rodzaju restrykcji i ograniczeń dla przedsiębiorstw, co negatywnie rzutuje na sytuację ekonomiczną kredytobiorców.
Ryzyko kredytowe w dużej mierze wiąże się ze sprzedażą produktów kredytowych i oceną kondycji ekonomicznej kredytobiorcy. Efektywne zarządzanie kredytami zależy od polityki kredytowej banku, procedur kredytowania, administrowania kredytami oraz jakości kadry bankowej. Do obowiązków banku należy przede wszystkim ocena zdolności kredytowej klienta ubiegającego się o kredyt.
Zdolność kredytowa klienta to zdolność do spłaty zaciągniętego kredytu wraz z odsetkami w terminach spłaty ustalonych w umowie.
Ocena zdolności kredytowej różni się w przypadku ubiegania się o kredyt przedsiębiorstwa od analizy przeprowadzanej w przypadku udzielania kredytu konsumpcyjnego, zarówno pod względem wymaganych informacji, jak i stosowanych metod. Przy udzielaniu kredytów konsumpcyjnych podstawowe znaczenie mają osobiste cechy kredytobiorcy, tj. stan majątkowy, uzyskiwane dochody, kwalifikacje zawodowe. W przypadku udzielania kredytów przedsiębiorstwom bank ocenia zdolność kredytową klienta w okresie kredytowania, poczynając od oceny wyników ekonomicznych i finansowych z przeszłości, aż do upływu terminu spłaty kredytu. Bank koncentruje się na ocenie możliwości spłaty kapitału I odsetek w terminie proponowanym przez kredytobiorcę.
Ocenie zdolności kredytowej klienta poddawane są w szczególności:
1. płynność rozumiana Jako zdolność do wywiązywania się kredytobiorcy ze zobowiązań,
2. sytuacja majątkowa I finansowa kredytobiorcy (płynność aktywów, źródła finansowania),
3. wyniki finansowe z działalności podstawowej, zapewniające wystarczalność zysku na finansowanie bieżących potrzeb i rozwoju firmy.
Metody analizy zdolności kredytowej można podzielić na:
1 metoda opisowa - skoncentrowana Jest na bieżącej ocenie kondycji ekonomicznej i finansowej kredytobiorcy i polega na przeprowadzeniu analizy wskaźnikowej, która stanowi podstawę do przeprowadzenia oceny metodą punktową.
2 metoda punktowa - stanowi rozwinięcie metody opisowej i polega na tym, że określonym wielkościom wskaźników przypisuje się odpowiednią liczbę punktów, które decydują do jakiej klasy ryzyka należy przyporządkować potencjalnego kredytobiorcę.
3. ocenę zdolności kredytowej osoby fizycznej
4. ocenę zdolności kredytowej przedsiębiorstwa
5. metody oceny projektów inwestycyjnych.
Jednym z podstawowych czynników ograniczania ryzyka kredytowego jest trafna ocena kredytobiorcy na etapie udzielania kredytu. Oceny tej dokonuje się różnymi metodami, np. wykorzystując analizę wskaźnikową czy metodą punktową. Bank może wykorzystać też np. metodę ratingu obejmującą: [1] kryteria ilościowe, [2] kryteria jakościowe, [3] ryzyko związane z klientem, [4] ryzyko transakcji, [5] ryzyko kredytowe jako podsumowanie.
Wynikiem ratingu jest umieszczenie klienta w jednej z pięciu grup ryzyka: bardzo niskie ryzyko kredytowe - kategoria A, niskie ryzyko kredytowe - kategoria B,
średnie ryzyko kredytowe - kategoria C,
wysokie ryzyko kredytowe - kategoria D,
bardzo wysokie ryzyko kredytowe - kategoria E.