111057

Wygaśnięcie traktatu

Konwencja wiedeńska nie podaje zamkniętego katalogu przyczyn wygaśnięcia.

Wygaśnięcie oznacza, że traktat przez pewien czas obowiązuje, a potem traci moc obowiązującą w odniesieniu do wszystkich państw, bądź tylko niektórych kontrahentów.

Przyczyn>’ wygaśnięcia traktatu:

przewidziane w postanowieniach traktatu (nie wyczerpująco):

•    upływ czasu, na jaki traktat został zawarty (w przypadku traktatów terminowych nie zawierających klauzul prolongacyjnych)

•    Traktat zawiera warunek rozwiązujący - jego zaistnienie nie jest pewne, ale wraz z jego wystąpieniem traktat tr aci moc obowiązującą (np„ powstanie sojuszniczego porozumienia UW - do momentu powitania ogólnoeuropejskiego traktatu dotyczącego bezpieczeństwa- w efekcie układ rozwiązano, nie czekając na spełnienie się warunku: porozumienie między USA a ONZ dotyczące nowojorskiej siedziby organizacji obowiązuje do momentu przeniesienia siedziby poza terytorium USA)

•    Wypowiedzenie traktatu zgodnie z jego postanowieniami - w pakcie zawarte są postanowienia, kiedy strona może wypowiedzieć traktat, w jakim to ma nastąpić trybie i kiedy to wypowiedzenie staje się skuteczne.

Nieprzewidziane w traktacie:

Automatycznie skutkujące wygaśnięciem traktatu z mocy prawa

•    zniknięcie podmiotu traktatu - znika państwo, które zawarło traktat, np. nie obowiązują traktaty zawarte przez NRD

•    zniknięcie przedmiotu traktatu - jeśli rzeka utraci żeglowność w wyniku budowy tamy, to traktat dotycząc)’ żeglowność i wygasa; traktaty o ochronie ginących gatunków

•    całkowite wykonanie traktatu - np. o cesji terytorialnej

•    porozumienie wszystkich stron o przestaniu obowiązywania traktatu

Jeśli zmniejszy się liczba stron traktatu, to on sam nic wygasa.

Przyczyny powoływane przez strony traktatu (z inicjatywy str on traktatu):

□    pogwałcane traktatu precz kontrahentów - inaczej dla traktatów' biiataalnych i multilatcralnych (wyłączane tylko niesolidnego kontrahenta lub ty lko państwa najbardziej poszkodowanego)

□    tiwała nianożność wykonania traktatu - zniknięcie lub zniszczone przedmiotu niezbędnego do wykonania traktatu, dotyczące tylko jednej stron)’ traktatu, np. traktat o zwrocie archiwów zagrabionych podczas wojny, gdy archiwa uległy zruszczoiiu

□    zasadnicza zmiana okoliczności - klauzula rebus sic stantibus. zmiana okoliczności istniejących w chwili zawierania traktatu, które byty’ podstawą zgody państw na związanie się traktatom strony nie przewidywały, źc taka zmiana nastąpi, bo nic zawierałyby takiego traktatu: wskutek tej zmiany zmiaiia się zakres praw i obowiązków stron. Muszą wszystkie wystąpić łącznie. Nie ma wygaśnięcia traktatu, jeśli powohije się na to strona, która swoim niezgodnym z prawon postępowaniem doprowadziła do tej zmian)’. Nie można się też powoływać na klauzulę rebus sic stantibus w przypadku traktatów granicznych

□    zawarcie nowego traktatu, z którym poprzedni jest sprzeczny

□    powstanie nowej normy o charakterze iuscogcns

□    wypowiedzoiie traktatu nieprzewidziane w jego postanowieniach, ale możliwe wskutek wcześniejszej zgody stron.