102013

poiy trwają dyskusje na temat czy hominidy produkowały narzędzia. Najstarsze narzędzia datowane są na około 2 min 400 tys. Lat temu

Homo habilis nie opuścił Afiyki, żył na jej terenach do około 1 600 000 lat temu. Homo habilis być zbliżona kształtem do czaszki ludzkiej (poza charakterystycznymi wałami oczodołowymi).

Prawdopodobnie homo habilis był zróżnicowany. Jego gatunek dzielił się na:

•    Homo habilis pierwotny

•    Homo habilis rudołphensis (nazwa wywodzi się od jeziora Rudolpha, posiada jeszcze większą pojemność mózgoczaszki, ok. 750 cm²)

Homo habilis jest twórcą pierwszej kultury archeologicznej zwanej Ołdoway’ską. Rozwijała się ona na terenie Kenii, Etiopii, Tanzanii i (w najmniejszym stopniu) w RPA. Paleolit dolny rozpoczyna się w Afryce około 2 500 000 łat temu. Homo habilis tworzy pierwsze narzędzie rdzeniowe - choppery i chopping toole na bazie otoczaków. Dodatkowo stosują - choć dość rzadko - retuszowane odłupki. Najważniejsze znaleziska związane z człowiekiem uzdolnionym znajdują się na terenie Kenii, Etiopii, Tanzanii i RPA.

ZNALEZISKA:

•    Etiopia, dorzecze rzeki Anasz - dwa najbardziej znane stanowiska: Kada Gona

i Kada Hadar. W Kada Gona znaleziono około 3 000 wytworów krzemiennych sprzed około 2,5 min łat, w Kada Hadar sprzed około 2,4 min

•    Granica Kenii i Etiopii, dolina rzeki Orno - obozowiska zróżnicowane funkcjonalnie (stanowiska ćwiartowania mięsa, obozowisk itp.)

•    Kenia, okolice jeziora Turkana - rodzina Leakey prowadzi badania na stanowisku Kooba Fora [Kobi Fora] sprzed około 1,8 - 1,6 min lat

W Afryce Wschodniej znajduje się często wytwory o genezie wulkanicznej. Homo habilis znad jeziora Turkana sprowadzają surowce z kilku a nawet kilkunastu kilometrów i wytwarzały z nich narzędzia. Oldoway jest nawisem skalnym na zboczu rowu tektonicznego w pobliżu parku Serengeti. W okolicach Oldoway występuje duża ilość kości homo habilis wraz z narzędziami. Na stanowisku Laetoli odkryto odciski stóp homo liabilis i Australopiteków w pyle wulkanicznym. Obozowiska homo habilis były zróżnicowane. Przestrzeń obozowisk była otoczona kamieniami co stanowiło ich ogrodzenie. Na terenie obozowisk nie znaleziono śladów wykorzystania ognia ani śladów szałasów zaś organizacją społeczną była horda. Homo habilis nie polował. Tropił tylko osobniki chore lub stare aż padły bądź były już tak słabe, że je dobijał. Cwiartował mięso na miejscu a do obozowiska zanosił tylko najlepsze części. Jest prawdopodobne, że homo habilis polował na Australopiteka. Od 2 500 000 do 1 800 000 lat temu kamieniarstwo prawie nie zmieniło się, panuje cały czas kultura otoczakowa.

Znane są również ślady opanowania środowiska przez homo habilis. Rozpoznawał on miejsca, z któiych możliwe było czerpanie surowców. Wykonywali oni najpierw narzędzia doraźnie, później dopiero zaczęto przygotowywać je wcześniej. Rozwój form homo liabilis trwał przez ponad milion lat. Około 1 600 000 lat temu pojawił się homo ergaster - najstarszy