Kosztowa teoria inflacji.
Teoria kosztowa - inflacja jest wynikiem kosztów produkcji, który jest wywołany płac pod wpływem działalności silnych związków zawodowych, oraz cen spowodowanych przez monopole krajowe lub zagraniczne np.: cen ropy naftowej. Punktem wyjścia jest założenie, że na rynku towarowym i na rynku pracy istnieją po stronie podaży monopoliści, którzy są w stanie dyktować warunki dotyczące cen i płac. Działalność rządu przez bardziej ekspansywną politykę fiskalną lub pieniężną wywołuje dążenie do zwiększenia cen lub i płac.
W zależności od rodzaju zmian wyróżnia się trcy typy kosztowej inflacji:
1) Eazoaeniczny - wywołany przyczynami zewnętrznymi (cen importu), lub wewnętrznymi (a wydajności pracy).
2) Endoaeniczny - w społeczeństwie, w którym klasy i grupy społeczne są zorganizowane w związki zawodowe, organizacje konsumentów, pracodawców itp., zmiana wynagrodzenia jednego czynnika produkcji wywołuje reakcje społeczne i dążenie do przywrócenia poprzednich relacji między wynagrodzeniami czynników produkcji. Konkurencja na tym tle może przybrać formy:
(a) konkurencja - ceny - płace - gdy ruch cen wywołuje żądanie płac.
(b) konkurencja - płace - płace - dążenie różnych grup pracowniczych do wyrównywania poziomu płac. W innych gałęziach produkcji pod presją związków zawodowych, następują również płac. Daje to początek inflacji. Ogólny płac wyprzedza wydajności pracy.
(c) konkurencja - ceny - ceny - dążenie przedsiębiorstw różnych gałęzi do uzyskiwania podobnych przyrostów cen.
(d) konkurencja - płac - podatki lub ceny - podatki - wzrost opodatkowania lub zastosowanie bardziej progresywnego opodatkowania przedsiębiorstw będzie w sprzyjających warunkach rynkowych wywoływał cen lub płac.
(e) konkurencja - płace - dewaluacja - dewaluacja wywołuje najczęściej przez cen towarów importowanych, kosztów utrzymania i występujące za tym żądanie płac w gospodarce.
3) Defensywny - grupy i klasy starają się nie o zwiększenie realnego dochodu lub jego względne przyrosty, lecz o utrzymanie dotychczasowego poziomu realnego dochodu (udziału w dochodzie narodowym).