4 sposoby reagowania na problemy międzynarodowe Kg Garetha Evansa:
1) Budowanie pokoju
2) Zachowanie pokoju
3) Przywrócenie pokoju
4) Wymuszenie pokoju
W ramach dyplomacji prewencyjnej- operacje pokojowe (wojskowe i cywilne). Nie sa statutowym instrumentem ONZ, wykształciły się w toku praktycznych działań.
Spełniają różne funkcje, min: nadzorowanie implementacji osiągniętych wcześniej porozumieli, pomaganie w ich realizacji, wspieranie procesu budowania pokoju.
Praktyczne zadania uczestników: utrzymywanie zawieszenia broni, rozbrojenie stron, demobilizacja uczestników walk, pomoc w organizowaniu wolnych wyborów.
O specyfice misji decydują 3 zasady:
- zgoda stron -bezstronność
-zakaz użycia siły prócz samoobrony
-długoterminowe i krótkoterminowe misje wyjaśniające, sprawozdawcze i ekspertów -monitorujące postanowienia pokojowe -monitorujące przestrzeganie sankcji m-nar
Dodatkową formą aktywności OBWE jest legitymizacja działań innych podmiotów w zakresie bezp.
NATO w zakresie operacji pokojowych:
-decyzję o podejściu operacji pokojowych podejmuje Rada Północnoadantycka na wniosek państ członk. Lub Sekretarza Generalnego.
-decyzja o misjach w innym regionie niż p-członk wiąże się z wystosowaniem prośby przez RB ONZ o wsparcie pokojowych wysiłków innych struktur m-nara ten typ działań to operacje wspierania pokoju.
-impuls do dyskusji nt utworzenia zdolności operacyjnych a niepowodzenia dyplomatyczne w BiH i Kosowie
Unia Afrykańska
-od 2003 istnieją Afrykańskie Siły Stabilizacyjne (wspierające z UE operacje ONZ w Sudanie)
Nowa tendencja z rozwoju ról org -mar: poszerzanie zakresu działań stabilizacyjnych w regionach