4- ta zasada (racja) ogólna obejmuje szerszy zakres przypadków niż tylko ten, który jest zawarty w fakcie nieunormowanym, ale który sam zalicza się do niej.
Stosujemy ją również do tego faktu w myśl paremii "ubi eadem legis ratio.ibi eadem legis dispositio" - "gdzie taka sama racja tam taka sama dyspozycja"(dyspozycja-wzór powinnego zachowania się)
Ad 2)
Rożni się od analogiam legis ze względu na przesłanki, którym kierowaliśmy się w ustalaniu podobieństwa. Przy analogiam iuiis może nawet nie istnieć podobny przepis prawny, gdyż możemy się tu powołać na cały porządek prawny ,na ogólne zasady prawne itp. Możemy tych przesłanek szukać np. w systemie aksjologicznym, behawioralnym, asocjacyjnym itp.
WNIOSKOWANIE A FORTIORI Wyróżniamy w nim 2 typy:
a) a maiori ad minus (UPRAWNIENIE)
b) a minori ad maius (ZAKAZ)
a) - "Od większego do mniejszego" - > jeśli wolno nam dokonać czynu wysokiej wagi to tym bardziej możemy dokonać czynu
niskiej wagi.
np. Jeśli Sąd jest uprawniony do pozbawienia wł. rodzicielskiej to tym bardziej może ją ograniczyć
b) - "Od mniejszego do większego" - > jeśli nie wolno nam dokonać czynu niskiej wagi to tym bardziej nie możemy dokonać czynu
wysokiej wagi.
np. Jeśli nie możemy chodzić po trawniku to tym bardziej nie możemy go deptać
Jeśli stan rzeczy spełnia przesłanki prawne A to pociąga za sobą skutki prawne B a contrario:
Jeśli stan rzeczy nie spełnia przesłanki prawne A to nie pociąga za sobą skutków prawnych B
Prawnicy stosują to wnioskowanie w przypadku gdy w normie prawnej występują zwroty: "tylko" jedynie" "wyłącznie" itp.
Wyłącza to wnioskowanie wiązanie podobnych skutków prawnych faktu unormowanego z nieunormowanym.