Kant przyjmował istnienie stanu natury jako okresu, który poprzedzał moment zawarcie przez ludzi umowy społecznej i powstania państwa. Znamienną cechą stanu natury jest wolność pozbawiona zabezpieczenia prawnego. Przekształca się ona często w samowolę, która przejawia się przede wszystkim w tym, że człowiek bez żadnego skrępowania, egoistycznie dąży do urzeczywistnienia własnych potrzeb naruszając przy tym wolność innych.
Wolność w stanie prawnym różni się od samowoli stanu natuiy tym, że każdy obywatel ma taki sam zakres wolności, (może go wypełnić indywidualną treścią) który jest wyznaczony i chroniony przez prawo stanowione. Prawo jest sposobem obrony wolności - przez zastosowanie przymusu. „Granicą wolności człowieka jest bowiem możność realizowania przez innych własnej wolności w takim samy zakresie jak on to czyni”.
Wolność w stanie prawnym jest prawdziwą wolnością gdyż jest zagwarantowana i chroniona przez prawo - wolność w stanie natury jest wg Kanta pustym słowem.
Wolność zewnętrzna i wewnętrzna; pozytywna (możliwość działania zgodnie z poczuciem własnej powinności) i negatywna (niezależna od tego co zmysłowe).
e. dlaczego Kant nie przyznaje społeczeństwu prawa do oporu wobec władczy państwowej?
Kant nie przyznaje społeczeństwu prawa do oporu wobec władzy państwowej i uzasadnia to stanowisko następującymi argumentami:
każdy ustrój można obalić pod zarzutem niedoskonałości;
- stan prawny jest dla człowieka korzystniejszy dla człowieka od stanu natuiy (a więc nawet niesprawiedliwe prawo jest korzystniejsze od stanu samowoli);
- nie istnieje możliwość rozstrzygnięcia ewentualnego sporu pomiędzy społeczeństwem, które zorganizowało rewolucję a władzą, ponieważ nikt nie może być sędzią w swojej własnej sprawie. Nie może też rozstrzygnąć ktoś z zewnątrz słuszności którejś ze stron pozostających w konflikcie, ponieważ naruszałoby to zasadę suwerenności państwa.
Przyznanie prawa oporu spowodowałoby permanentną rewolucję.
f. co powinno zastąpić prawo do oporu?
Za to należy zagwarantować prawo wolności słowa i druku (najpoważniejsze gwarancje prawidłowego sprawowania władzy) - każdy niezadowolony może dać wyraz swojemu niezadowoleniu, a rządzący mogą się dowiedzieć jakie czynią błędy.
g. cele ludzkości
1) wypływa z rozumu teoretycznego: poznanie rzeczy samych w sobie;
2) wypływa z rozumu praktycznego: stan wiecznego pokoju - zakończyć wszelkie wojny,
rozwiązać stałe armie, co będzie prowadziło do powstania państwa celów
h. państwo celów
jest ideą doskonałej wspólnoty człowieczej;
doprowadzi do harmonijnego połączenia idei homocentryzmu z ideą socjocentryzmu;
zbudowanie takiego państwa jest stanem do którego zapewne można się jedynie przybliżać (raczej nie uda się osiągnąć ideału), to zobowiązuje ono do działań w celu jego urzeczywistnienia;
- to idea podnosząca duchowość człowieka na wyższy poziom rozwoju - nie pragmatyczna;
- ma zostać utworzone w wyniku podpisania traktatu o wiecznym pokoju;