114330

pozyt. jest usiłowaniem zbliżenia się ku prawu sprawiedliwemu Naruszone poczucie sprawiedliwości (ma charakter indywidualny tak jak poczucie piękna) wywołuje protest.

•    Hobbes: prawo pozytywne jedyną miarą tego, co sprawiedliwe;

•    Grocjusz: sprawiedliwe to, co zgodne z naturą społeczeństwa; powiązanie z immoralnym prawem natury,

•    Aiystoteles wyróżniał sprawiedliwość pozytywną i prawnonaturalną (ta dla zwolenników prawa natury jest wyższa). Rozróżniał też sprawiedliwość rozdzielczą (bierze pod uwagę wkład człowieka w życie zbiorowe - ci, którzy czynią wiele dla innych powinni otrzymywać więcej od państwa; nie ma nic wspólnego z zasadą równości, bierze pod uwagę także hierarchię społeczną człowieka) i wymienną (oparta jest o zasadę równości, dochodzi np. do głosu gdy coś kupujemy czy sprzedajemy; traktuje każdego człowieka jednakowo).

• Demokryt Sprawiedliwość jest wcześniejsza od prawa pozytywnego. Prawo pozytywne musiało powstać na skutek sprzeczności między sprawami indywidualnymi a społecznymi. Prawo pozytywne jest zbędne dla mędrców, gdyż sami oni respektują sprawiedliwość. Stanowi dla nich balast. Prawo to, natomiast niezbędne jest dla ludzi przeciętnych, stanowiących większość społeczeństwa, gdyż między nimi zachodzą sprzeczności. Prawa pozytywnego powinni przestrzegać z przyzwoitości.

•    Sokrates - rozdział sprawiedliwości i równości (jako pierwszy dokonał takiego rozdziału)

•    Platon - Sprawiedliwości stanowi odpowiednik idei dobra, zaś idea dobra jest hierarchicznie najwyższą ideą w świecie idei. Stoi ponad prawem ( można ją uznać za element pr.nat. w jego filozofii). Sprawiedliwość jest 4 cnotą dochodzi do głosu w państwie doskonałym i charakteryzuje się harmonią trzech pozostałych cnót : mądrości, męstwa, wstrzemięźliwości. (Sprawiedliwość w państwie polega na tym, że każdy pełni określoną funkcję (nie ma równości), natomiast wyraża się w tym, że każdemu oddaje się to co mu się należy —» prawa nie mogą być zgodne ze sprawiedliwością, tak więc Platon uznaje je za zbędne-głosił nihilizm prawny (zbędne, bo będzie wielka rodzina).