Demokracja a inne reżimy:
• uzyskiwanie władzy politycznej- w demokracji jedynie rywalizacyjne wybory
• organizowanie procesu rywalizacji politycznej - swoboda zrzeszania się, powszednie prawo wyborcze, regularne elekcje
• struktura naczelnych organów władzy- wybieralny parlament, odpowiedzialna przed parlamentem, bądź bezpośrednio wyborcami egzekutywa i niezawisłe sądy
• dystrybucja władzy- trójpodział władz, decentralizacja administracji publicznej
• proces decyzyjny- sformalizowane procedury
• odpowiedzialność władzy- wybory, niezawisłe sądy
Zróżnicowanie współczesnych demokracji:
• dwu partyjne i wielopartyjne
• władza wykonawcza monistyczna i dualistyczna
• parlamentaryzm, prezydencjalizm, semiprezydencjalizm
• system wyborczy proporcjonalny, większościowy
UWARUNKOWANIA DEMOKRATYCZNEJ STABILNOŚCI
Stabilność demokracji oznacza trwałość, kontynuację i brak realnych zagrożeń dla cech reżimu demokratycznego (rywalizacji politycznej, odpowiedzialności egzekutywy, ochrony praw obywatelskich)
Próby wyjaśnienia stabilności demokracji:
• funkcjonalizm, na który składa się wyjaśnienie ekonomiczne - rola wzrostu gospodarczego i dobrobytu, socjologiczne - rola klasy średniej, kulturowe - rola poziomu wykształcenia i typu kultury politycznej społeczeństwa i elit.
• Genetyczny paradygmat demokracji- rola warunków istniejących w pierwszej próbie ustanowienia reżimu demokratycznego
• Rola liderów politycznych i przyjmowanych przez nich strategii
• Ukształtowanie Społeczeństwa obywatelskiego: tynki, dobrowolne stowarzyszenia, sfera publiczna
• Rola ponadnarodowego społeczeństwa obywatelskiego (schmitter) uosabianego przede wszystkim z działalnością organizacji międzynarodowych
• Wieloczynnikowe wyjaśnienie stabilności demokracji Dahla: zasada niewykorzystywania wojska i policji do walki z przeciwnikami politycznymi, ukształtowanie dynamicznego społeczeństwa pluralistycznego, pro demokratyczna kultura polityczna warstw społecznie aktywnych
• Rola czynników politycznych:
0 Stan instytucji politycznych- główne rozwiązanie dylematu formy rządów 0 Zdolność systemu partyjnego do odzwierciedlania rzeczywistych podziałów socjopol i tycznych- eliminacja podziałów społecznych 0 Umiejętność zredukowania znaczenia politycznego partii
ekstremistycznych- w obecnych systemach demokratycznych jest to