115679

OZNACZENIE FOSFORU (PN-73/C-04537)

Fosfor występuje w wodach naturalnych w postaci rozmaitych związków na różnych stopniach utlenienia, od -3 do +5. Fosfor w wodach naturalnych może być pochodzenia organicznego (np. z rozkładu organizmów' wodnych) i nieorganicznego (ze spływu z pól nawożonych nawozami fosforowymi, środkami ochrony roślin lub ze złóż naturalnych, z erozji gleby). Związki organiczne zawierające fosfor mogą pochodzić z wydalin ludzkich, ze ścieków gospodarczych i przemysłowych (jak np. ścieki z fabiyk nawozów sztucznych, zapałek, środków piorących). Duże ilości fosforanów zawartych w ściekach pochodzą z używanych w gospodarstwach domowych proszków do prania. Znaczne ilości fosforanów są używane przez gospodarkę cieplną w wodach ogrzewczych jako inhibitory zapobiegające wytrącaniu się kamienia kotłowego (rola fosforanów polega na kompleksowaniu Ca²⁺ i Fe²⁺ w wodach kotłowych).

Fosforany należą do związków biogennych. W wodach po wi erze luu owy cli można obserwować okresowość występowania fosforanów. Latem, w okresie intensywnego wzrostu organizmów wodnycli, następuje ich zanik. Natomiast w innych porach roku (szczególnie zimą) obumarłe mikroorganizmy ulegają rozkładowi, wzbogacając wodę w związki fosforanowe.

Związki fosfoni w ilościach występujących w wodach do picia nie są szkodliwa dla zdrowia -z tego powodu nie są limitowane. Jednak obecność ich sprzyja rozwojowi mikroorganizmów, co wzbudza podejrzenia pod względem higieniczno-sanitarnym, tym bardziej, gdy równolegle występują związki azotowe. Duże ilości fosforanów', ponad

14-15 mg/dm\ stają się szkodliwe dla zdrowia gdyż buforują kwasy soku żołądkowego. Zasada oznaczenia: w środowisku kwaśnym ortofosforany tworzą z molibdenianem amonowym żółty kwas fosforomolibdenowy, z którego po redukcji clrlorkiem cynawym powstaje błękit fosforomolibdenowy. Intensywność zabarwienia utworzonego błękitu jest proporcjonalna do zawartości ortofosforanów' Określa sieją za pomocą spektrofotometru, kolorymeti u lub wizualnie przez porównanie ze skalą wzorców.