116046

OSIADANIE ZAPADOWE GRUNTÓW

Ruch mas po\vierzclmio\vych może odbywać się również pionowo i polegać głównie na obniżaniu się powierzchni na skutek grawitacyjnego przemieszczenia się cząstek gruntów w warunkach zmniejszonej spójności i tarcia wewn. Gnmty te początkowo stabilne w stanie powietrzno-suchym, po nasyceniu wodą tracą swoją stabilność, gdyż zmniejsza się ich spójność i tarcie wewn. Szczególną podatność na osiadanie zapadowe wykazują lessy. Z tego powodu lessy nie są dobrym podłożem budowlanym, zwłaszcza dla większych obiektów. Jeśli jednak zachodzi potrzeba posadowienia większej budowli na lessacli, to wymagane jest wówczas zabezpieczenie podłoża przed wpływami wód opadowych, gruntowych i przemysłowych.

•    Spełzywanie jest to bardzo powolny, ale stały ruch rozluźnionych utworów zboczowych, sięgający płytko, bez powierzclmi odbicia od podłoża. Procesowi spelzywania ulegają: -zwietrzeliny lub utwory luźne, gdy są przesiąknięte wodą , - utwory o dużej spójności a małym tarciu wewn. (utwory ilaste).

•    Spływy stanowią osobną grupę ruchu mas przypowierzclmiowych, gdy przesycone wodą luźne utwory powodują tworzenie się spływów błotnych, co może następować naw^ret przy kilkustopniowym nachyleniu zbocza.

•    Staczanie rozdrobnionych fragmentów skalnycli, glazików oraz okruchów frakcji kamienistej i żwirowej z powierzchni stromego zbocza (nachylenie 30-40°), jak również osypywanie się żwirów i piasków prowadzą do powstania usypisk, piargów, maliniaków.

•    Usypiska powstają na stromych zboczach o intensywnym wietrzeniu fizycznym, zwłaszcza w górach, gdzie produkty wietrzenia osypują się i staczają z różną intensywnością, tworząc u podnóża stożki usypiskowe, pozostające niekiedy nadal w ruchu, ale znacznie spowolnionym

•    Obrywy są spowodowane gwałtowanymi mchami mas wzdłuż płaszczyzny ścinania lub zgodnie z rysami strukturalnymi zbocza np. płaszczyznami warstwowania ciosu, spękań. Powstają w wysokich góracłi lub na wysokich i stromych zboczach.

•    Ostmiska powitają gdy grawitacyjne przemieszczenia mas gruntów tworzących zbocze odbywa się przez rozwinięcie płaszczyzny ścięcia i poślizgu. Osuwiska w zależności od rozmiarów i charakteru mogą zagrażać torom kolejowym, niszczyć pola uprawue, większe osiedla lub zatamować bieg rzeki.

DENUDACJA

Denudacja jest odsłanianiem na szeroką skalę powierzchniowej części skorupy ziemskiej. Rezultatem denudacji jest niszczenie wzniosłości na powierzchni ziemi i zasypywanie zagłębień rozluźnionymi produktami wietrzenia, co dokonuje się poprzez działalność erozyjną i transportową wiatru, lodowców' oraz płynących wód rzek (jezior i mórz).

Denudacja jest sumarycznym procesem wietrzenia, erozji, powierzclini owych ruchów masowych i akumulacji.