116180

w celu ustalenia pozycji stratygraficznej przewierconych utworów. Obserwacje zwierciny są także wykorzystywane do inteipolacji profilu otworu.

Próbki zwierciny pobiera się ze strumienia płuczki wynoszącej ją z otworu. Dokonuje się tego za pomocą sit wstawionych w stnunień wypływającej płuczki bądź osadników W kolejnych komorach takiego osadnika w związku ze zmniejszającą się prędkością przepływu osadza się materiał coraz drobniejszy. Najgrubszy gromadzi się często w zbiorniku w kształcie koryta, umieszczonym przed osadnikiem.

Po zakończeniu marszu, z którego ma być pobrana próbka, należy płukać dno otworu płuczką tak długo, aż nie będzie ona zawierała ziarn zwierciny Wówczas wybiera się materiał próbki ze zbiornika osadnikowego i poszczególnych sekcji koryta. Całość tego materiału po wysuszeniu i dokładnym wymieszaniu poddaje się kwartowaniu, w wyniku którego uzyskuje się próbki do badania.

Po każdym pobraniu próbki należy oczyścić zbiornik osadnikowy i koryto, jest to ułatwione, jeśli przegrody w korycie są wyjmowalne.

Chcąc uzyskać informacje o zróżnicowaniu przewiercanych skal, należy wiercić krótkimi marszami Reprezentatywność próbek zwiercin może budzić wątpliwości. Powodem są ucieczki płuczki w szczelinowatym i kawemistym górotworze, któremu towarzyszą też straty zwierciny oraz osypywanie się materiału z wyższych, nie osłoniętych rurami, części otwoiu. Stosunkowo najlepsze próbki zwierciny uzyskuje się przy wierceniu z lewym (odwrotnym) obiegiem płuczki, to znaczy gdy jest ona wynoszona przez przewód wiertniczy Zapobiega się w ten sposób stratom zwierciny

W przypadku małego uzysku rdzenia lub gdy otwór jest wykonywany bezrdzeniowo, istnieje możliw^rość pobrania próbki bezpośrednio ze ściany otwora za pomocą próbników bocznych Elementem pobierającym jest stalowy cylinder wciskany w boczną ścianę otworu pod działaniem zwalnianej sprężyny, ciśnieniem wtłaczanej do próbnika płuczki lub w wyniku odpalenia materiału wybuchowego. Wyróżnia się w związku z tym próbniki sprężynowe, hydrauliczne i strzałowa Ich szczegółową konstrukcję omawiają podręczniki wiertnictwa. Próbki pobrane za pomocą tego rodzaju próbników są małe.

W zależności od typu urządzenia ich średnica wynosi ok. 20-30mm, a długość 50-150inm, niekiedy nawet 300mm. Można je więc traktować jako próbki punktowe. Niektóre próbniki umożliwiają jednoczesne pobranie kilku takich próbek w profilu, co odpowiada próbkom punktowym w układzie liniowym