116206

4) wzmocnienie impulsu, wywołanego wybuchem metalowego mostka przez naniesienie wokół niego zestawu wybuchowego o niskiej zdolności detonacji, który, będąc inicjowany za pomocą mostka, przekształci się w produkty gazowe w waninkach niepełnej detonacji z prędkością wybuchowego rozkładu 700 • 1500 m/s.

dodatki

Regulowanie energetycznymi parametrami wybuchu elektrohydraulicznego osiąga się drogą umieszczenia w szczelinie wyładowania różnego rodzaju dodatków energetycznych (wydzielających gaz), przy spalaniu których z jednej strony wzrasta temperatura w szczelinie wyładowania, a z drugiej * powstaje dodatkowa ilość produktów gazowych. Sprzyja to przyrostowi tak energii akustycznej jak i energii pulsującego pęcherza Dodatki energetyczne o masie 0.2 do 0.8 g wypełniające rurki polimerowe cienkościenne o średnicach wewnętrznych 3 do 5.5 mm umieszczano pomiędzy elektrodami, a inicjację wyładowania przeprowadzano za pomocą mostka z dnint lub przebicia wysokonapięciowego.

Skład komponentów energetycznych dodatków przedstawiało w tablicy I. tabela

Azotan amonu (AA) stanowił w mieszaninach utleniacz, a paliwo stanowiły: sulfoniany wapnia, grafit, polietylen (PE), aluminium i asfalt. Grafit w tym przypadku był również przewodnikiem prądu

Analiza danych z doświadczeń pozwala wysunąć następujące stwierdzenia. W jednym z doświadczeń czas narastania impulsu ciśnienia w odległości 30 cm wynosił 7.5 ps (wzrost o 1 .5-raza w porównaniu z kontrolnym) maksymabie ciśnienie impulsu wynosiło 29 MPa. tj. mniej niż w doświadczeniu kontrobiym. Jednakże ogóbne czas narastania, czas trwania impulsów i ich ..napełnianie", (tj. ogólna wielkość impulsu jako iloczyn ciśnienia i czasu) w ładunkach kombinowanych był zasadniczo większy, niż przy elektrowyładowaniu prostym. Okres pulsacji pęcherza w kombinowanym wybuchu elektrohydraulicznym wynosił 22 ps. co pozwala sądzić o istotnym wzroście energii wyładowania.

Analiza charakterystyk hydrodynamicznych kombinowanych wyładowań elektryczno-chemicznych z energetycznymi dodatkami na bazie sulfonianu wapnia, grafitu, polietylenu, aluminium i asfaltu pokazuje, że największy przyrost energii wyładowania dają dodatki z udziałem alumuiium, polietylenu i asfaltu. Przykładowo przy dodaniu zestawu AA/Al 93/7 o masie 0.6g energia pulsacji pęcherza powietrznego wynosiła 788 J. w stosunku do 144 J w doświadczeniu kaitrobtym (przyrost 5.5-krotny). Energia akustyczna fal ściskających wynosiła przy tym 181 J w odniesieniu do 52 J w doświadczeniu kontrolnym (przyrost 3,5-krotny).

Zastosowanie mieszaniny o lepszych właściwościach technologicznych na bazie polietylenu i asfaltu daje 1.6-krotnie mniejszy przyrost energii natomiast bezpieczeństwo, dostępność na rynku i niska cena tych kompaientów w porównaniu z aluminium decyduje o wyższości tych mieszanin nad innymi.

Analiza danych energii potencjalnej ładunków i energii przenikającej do środowiska wodnego podczas wyładowania elektryczno-chemicznego pokazały, że przy określonych warunkach eksperymentu, w zależności od składu energetycznego dodatków, sprawność wyładowań kombuiowanych wynosiła 8—38 %. Należy zaznaczyć, że przy zwiększeniu średnicy i masy ładintku względne straty energii na nagrzanie otaczającego ośrodka i rozrzut nie-przereagowanej substancji będą się zmniejszać i dlatego efektywność zastosowania dodatków energetycznych będzie wzrastać

Perspektywa szerokiego zastosowania kombinowanych wyładowań elektryczno-chemicznych w przemyśle nie wywołuje wątpliwości, gdyż metoda kierowania wyładowaniem elektrohydraulicznym pozwoli znacząco zwiększyć intensywność oddziaływania na ośrodek bez dodatkowych komplikacji i bez potrzeby podwyższania kosztów urządzeń w zakresie ich części elektrycznych.

efekty

Obecnie czynnikiem hamującym produkcję surowca do wyrobów licowych jest niski uzysk kamienia blokowego przy wybieraniu złóż graium. który wynosi 10 %-40 % W dalszym procesie technologicznym obróbki płyty licowej straty surowca sięgają 30% i więcej, w zasadzie dzięki ukrytej szczelinowatości bloków.

Uzysk kamienia blokowego i jego jakość zależą w znacznym stopniu od technologii oddzielania bloków od masywu. Sposób wybuchowy, chociaż pozwala realizować szybkie oddzielanie i przemieszczanie bloku, prowadzi jednak do pojawiania się dookoła ogniska detonacji znacznej sieci pęknięć, nie dających się przewidzieć ani pod W7ględem ilościowym, ani i kierunku ich rozprzestrzeniania się Zamiana tej metody na metody bezpieczne ekologicznie dla uzyskania bloków skalnych z możliwościami zmniejszenia wielkości wydobycia (poprzez podwyższenie uzysku produkcji handlowej) jest optymalnym rozwiązaniem zabezpieczenia surowcowego dla produkcji licowych materiałów. Jedną z metod oddzielania bloków od masywu jest metoda statyczna oparta na zastosowaniu niewybuchowych ekspansywnych substancji (NES) lub hy-droklinów. w tym również kombinacja z wykorzystaniem wybuchu elektrohydraulicznego w bloku uprzediuo naprężaiego NES lub detaiacją niewielkich ładunków w części otworów, podczas gdy druga ich część (możliwie co dnigi) wypełniała jest NES wytwarzającą naprężenia w bloku, ułatwiające jego oddzielanie się ze znacznie mniejszymi stratami energii Technologia oparta jest więc na idei ukierunkowanego kruszenia uprzediuo naprężaiych skał za pomocą małoenergetycznych dynamicznych oddziaływań, które nie wywołują dodatkowej szczelinowatości bloku masywu (oprócz istniejącej nahiralnej) przy równoczesnym spełnieniu wymagali bezpieczeństwa ekologicznego

[[[[[[[[[[[[[Ukierunkowane generowanie szczelin przy zastosowaniu sposobu niewybuchowego kruszenia i rozdzielania bloków granitowych osiąga się przez zastosowanie kaicentratorów naprężeń i określonego kierunku wzajemnego oddziaływania statyczno-dynamicznych obciążeń: gwarantowane rozłupanie skał w zadanym kierunku osiąga się przy wywołaniu w otworze zarodkowych pęknięć (koncentrataów naprężeń) o głębokości do 0,25 r. (promienia otworu), co pozwala zwiększyć odległość między otwaami o 20%-35% i obniżyć amplitudę progowego startu pęknięć. Wstępny stan naprężeń masywu skalnego uzyskany za pomocą NES. wywołujący pojawienie się naprężeń rozciągających w kierunku prostopadłym do płaszczyzny przewidywanego odspojenia (rzędu otworów) o intensywności do 60 %-90 % wytrzymałości skały, pozwala obniżyć amplimdową i czasową charakterystykę dynamicznego (wtórnego) obciążenia, inicjującą generowanie pęknięć w linii odspojenia (w odstępach między