i świadczy o przetrwaniu jej twórców. Poza pewnymi for-mami ceramiki i wyrobów metalowych przejmowanymi przez ludność kultury pomorskiej trwa przede wszystkim typ dwuizbowego, wąskofrontowego domu słupowego i przechowują się typowe rysy obrządku pogrzebowego, jak liczne wyposażenie grobów w przystawki, rytualne niszczenie darów pośmiertnych i wsypywanie szczątków stosu do jamy grobowej, które również przyswaja sobie ludność panująca. A najwymowniejszym dowodem przetrwania ludu kultury ,,łużyckiej" mimo najazdu jest fakt zupełnego niemal pokrywania się terytorium zajętego przez kulturę „łużycką" w końcowym okresie jej pełnej niezależności, tzn. w początku epoki żelaznej z zasięgiem południowej grupy kultury grobów jamowych z ostatniego wieku przed Chr. Nie tylko więc ludność kultury „łużyckiej" nie zginęła, ale najwidoczniej wchłonęła słabą liczebnie warstwę najeźdźców, co było tym łatwiejsze, że mowa tubylców prasłowiańskich z pewnością niewiele tylko różniła się od języka twórców kultury pomorskiej, pochodzących z tego samego pnia etnicznego. Najazd zniwelował też różnice dzielące poszczególne grupy miejscowe kultury „łużyckiej" we wczcsiiym okresie żelaznym i na miejsce dość znacznej rozmaitości stworzył jednolitą organizację plemienną.
Kultura kurhanów wschodniopruskich Na obszarze Prus Książęcych i w przyległym skrawku północnego Mazowsza (Miąchy, pow. mławski) rozwija się nadal' bałtyjska kultura kurhanów wschodniopruskich. Ludność bałtyjska posługuje się na ogół w ceramice i w wyrobach metalowych nadal formami odziedziczonymi z wczesnego okresu żelaznego. W dalszym ciągu leż grzebie zmarłych często w grobach skrzynkowych, sypiąc nad grobem mogiłę. W ceramice panują w dalszym ciągu naczynia o okrągłym dnie, zdobione najczęściej pasmami zygzakowymi rytymi lub wyciskanymi kółkiem zębatym. Bałtowie Prus Książęcych podlegają silnemu wpływowi kultury pomorskiej. Wśród wyrobów metalowych na uwagę zasługują naszyjniki zdobione jajownikiem z końcami zgrubiałymi odgiętymi pod prostym kątem, znane poza obszarem Prus Książęcych m. in. z Dąbka, w pow. mławskim, a jako import na terytorium kultury „łużyckiej"/z Drohiczyna, w pow. bialskim na Podlasiu.
Późny podokres lateński Pod wpływem kultury celtyckiej O ile przez dłuższy czas ludność Polski opornie przyjmowała wpływy kultury celtyckiej, to pod koniec II w. zaczęła ona chętnie wchłaniać rozmaite jej zdobycze. Obserwujemy więc oryginalne zjawisko, że zwycięski pochód wysokiej kul-
II Kultura przeworska I Prlstoma0ic /// Kultura oksywska J /// Balio wie ]|!l! Celtowie
Germanie skandynawscy (?)
— Germanie zachodni
169