112872

zasada wolności pracy znajduje swoje oparcie właśnie w tym ostatnim pizepisie straciło na sile przekonywania.

Utożsamianie regulacji zamieszczonej w ait. 11 kp z zasadą wolności pracy rodzi jednak i inne wątpliwości. Pizede wszystkim pojęcie wolności pracy odnosi się bezpośrednio tylko do osób. które decydują o podjęciu zatrudnienia, innymi słowy - najogólniej rzecz ujmując, do strony pracowniczej. Oczywiście, sfera swobody zatrudniania, którą z kolei dysponują pracodawcy, wpływa pośrednio na zakres swobody wyboru miejsca pracy jako istotnego składnika wolności pracy. Nie zmienia to jednak zasadniczej konstatacji, iż tę ostatnią należy odnosić tylko do pracowników. Potwierdza to tezę. iź wolność pracy stanowi element składowy prawa do pracy, co - jak się wydaje - wziął ustawodawca pod uwagę modyfikując treść art. 10 kp. Tymczasem regulacja zamieszczona w ait. 11 jest adresowana do obydwu stron stosunku pracy, skoro przewiduje, że jego nawiązanie wymaga zgodnego oświadczenia woli pracodawcy i pracownika. Warto wreszcie zwrócić uwagę jeszcze i na to, że uszczuplenie sfeiy w^rolności pracy w jej aspekcie pozytywnym oznacza pomniejszenie szans na zatrudnienie, nie musi jednak przekreślać dobrowolności nawiązania konkretnego stosunku pracy. Inaczej będzie w przypadku nierespekiowania negatywnego aspektu owej wolności czyli nałożenia obowiązku pracy. Jeśli jednak mamy współcześnie do czynienia z obowiązkiem pracy, to jednak jest on raczej realizowany nic w formach pracowniczych. W Polsce do przeszłości należą już administracyjne nakazy zatrudnienia, które kreowały stosunki pracy niezależnie od woli pracownika. W efekcie należy dojść do wniosku, iż naruszenie wobiości pracy również w jej aspekcie negatywnym nie musi być równoznaczne z naruszeniem zasady swobodnego nawiązywania stosunku pracy.

Ogólna charakterystyka zasady swobodnego nawiązywania stosunków pracy wymaga także skonfrontowania jej z zasadą wolności kontraktowej (wolności umów), a w nieco szerszym ujęciu - z zasadą autonomii woli stron. Niekiedy wyrażany jest bowiem pogląd, że treść ait. 11 wyraża na gruncie prawa pracy właśnie te cywili styczne zasady. Warto zatem podkreślić, iź fundamentem prawa cywilnego jest autonomia stron jako pewna koncepcja filozoficzna, stanowiąca „uzasadnienie dla wyznaczenia przez system prawny zakresu swobody umów" Nie wnikając bliżej w tę złożoną problematykę, wystarczy w tym miejscu poprzestać na stwierdzeniu, że zasada swobody rnnów jest zasadniczym pizejawem autonomii woli stron. W obowiązujących pizepisach jej wyrazem normatywnym jest art. 353 kc. zgodnie z którym „strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycie społecznego" W literaturze prawa cywilnego przedstawiane są różne zapatrywania na temat pojmowania istoty wolności umów. Jeśli chodzi o jej treść, najczęściej wskazuje się na następujące elementy: sw^robodę zawarcia lub niezawaicia umowy, swobodę dobom kontrahenta, swobodę kształtowania treści umowy, swobodę jej rozwiązania oraz dopuszczalność dowolnej formy umowy.

Uwzględniając brzmienie ait. 11 kp. statuującego zasadę swobody nawiązywania stosunku pracy, należałoby dojść do wniosku, iż choć jest ona w dużej mierze zbieżna z zasadą wobiości kontraktowej.