116707

POLSKA

>    Sejm Wielki (1788-1792) podjął się ratowania Rzeczypospolitej w trudnej sytuacji międzynarodowej, owocem była Konstytucja 3 maja 1791 roku.

>    Konstytucja ta wprowadziła zasadę trójpodziału władzy, ale była niezwykle ostrożna w sprawie praw człowieka.

Postanowienia warte uwagi Konstytucji z 3.05.1791 roku :

•    Religia rzymskokatolicka jako wiara panująca

•    Zachowanie podziału stanowego, ze szczególnym hołdowaniem szlachectwa (równość szlachty między' sobą, braterstwo), uzupełnienie w prawie o sejmikach dające szlachcie prawa polityczne

•    Mieszczanom z miast królewskich przyznanie praw, pozycji szlachty

•    Niezniesieni poddaństwa, oczynszowania chłopów, dla „chłopów włościańskich” pewne profity

•    Wprowadzenie odrębnych sądów dla poszczególnych stanów

•    Koncepcja wojska obywatelskiego „naród sam ma sobie zapewnić obronę”

Konstytucja ta została obalona w 1793 roku - konfederacja targowicka, potem II rozbiór Polski. Jej współtwórcy przebywając na emigracji po tych wydarzeniach w Lipsku w 1793 roku napisali książkę „O ustanowieniu i upadku Konstytucji 3 maja” (Hugo Kołłątaj, Ignacy, Franciszek Potoccy). Wskazali jak wielkim osiągnięciem Polski dotąd barbarzyńskiej było stworzenie takiego aktu prawnego.