II. Cele przedsiębiorstwa
Ewolucja poglądów na temat celów. Początkowo maksymalizacja zysku - pogląd rozpowszechniony również obecnie. W miarę rozwoju badań pojawiają się inne sformułowania dotyczące celów funkcjonowania przedsiębiorstwa.
Można wyróżnić pierwszą grupę poglądów charakteryzujących cele przedsiębiorstwa.
Uważa się. że przedsiębiorstwa dążą do określonego jednego, syntetycznego celu. Tym celem jest maksymalizacja zysków w długim okresie, osiąganie zadowalających zysków, maksymalizacja zyskownej sprzedaży.
Drugi, niedawno powstały, kierunek poddaje krytyce koncepcję jednego celu i opierając się na badaniach przyjmuje założenie, że przedsiębiorstwa realizują pewne zbiory celów.
Wchodzą do nich:
• osiąganie określonej stopy zysku
• uzyskiwanie wyznaczonego udziału w sprzedaży na rynku
• osiąganie przodującej pozycji w poziomie technicznym określonych wyrobów
• zapewnienie dobrych stosunków z otoczeniem Drugi zbiór to:
• optymalizowanie dochodów
• zwiększenie skali działania
• rozszerzanie wpływów i zajmowanie korzystnej pozycji w danej dziedzinie produkcji Trzeci zbiór:
• zysk (stopa i kwota zysku)
• wielkość, kierunki, struktura sprzedaży Między tymi trzema grupami występują zależności.
Podział celów:
1) ze względu na zakres czasowy:
a. krótkookresowe
b. długookresowe
2) ze względu na kryterium formułowania:
a. strategiczne
b. taktyczne
c. operacyjne
3) ważność celu
a. główne (końcowe)
b. pośrednie (środki realizacji celu głównego)
Tworzy się pionowy łańcuch celów, na zasadzie cel-środki (cel niższego rzędu jest tylko środkiem do realizacji celu wyższego rzędu)
4) inny podział (podobny do 1):
a. ciągłe-trwale obowiązujące
b. konkretne zadania na cały okres
III. Funkcje przedsiębiorstwa
Funkcje przedsiębiorstw: ekonomiczne techniczne społeczne
IV. Formy organizacyjne przedsiębiorstw
Są 3 podstawowe typy organizacyjne wg formy własności: (wg Kamerschena)
przedsiębiorstwo własności indywidualnej - każde przedsięwzięcie gospodarcze prowadzone przez jedną osobę i będące jej własnością. Ma ograniczenia:
o rozmiar, skala i formy nie mogą rosnąć bardziej niż pozwalają źródła właściciela -oszczędności i pożyczki o brak rady i wsparcia współwłaścicieli
o właściciel przejmuje wszystkie zyski ale ponosi też całe ryzyko -> pełna odpowiedzialność za długi o działalność wygasa z chwilą śmierci właściciela