• W gospodarce rynkowej nie ma podmiotu (organu), który mógłby to zadanie z banku centralnego przejąć.
• Współuczestniczy w formułowaniu polityki gospodarczej
• Reprezentuje interesy kraju w instytucjach międzynarodowych
• Realizuje rachunki rządu, przeprowadza w jego imieniu operacje finansowe w kraju i za granicą
• Dysponuje i zarządza rezerwami złota i dewiz
• Nadzoruje transakcje kredytowe z zagranicą oraz zaciąga i spłaca kredyty zagraniczne
Bank centralny jako bank emisyjny
• Jako jedyny ma przywilej emitowania pieniądza gotówkowego
• Monopol ten związany jest z emisją znaków pieniężnych, organizowaniem obiegu pieniężnego oraz regulowaniem podaży pieniądza
• Reguluje ilość pieniądza w obiegu tak, aby jego nadmiar nie powodował inflacji, a ewentualny niedobór nie utrudniał obsługi procesów gospodarczych
Mnożnik bazy monetarnej (M) - informuje o tym jakie są maksymalne możliwości kreacji pieniądza przez sektor bankowy przy danych zasobach pieniądza banku centralnego. Innymi słowy informuje on o tym o ile zwiększy się podaż pieniądza w przypadku gdy bank centralny zwiększy podaż swojego pieniądza o jednostkę.
g - wskaźnik gotówkowy informujący o skłonnościach społeczeństwa do dokonywania rozliczeń gotówkowych bądź bezgotówkowych D, - depozyty na żądanie
Baza monetarna - pieniądz banku centralnego, gotówka w obiegu + rezerwy banków komercyjnych w banku centralnym
Mnożnik bazy monetarnej jest ważnym parametrem makroekonomicznym, który przyjmuje wartości większe od 1. Jego poziom zależy od:
• Wysokości rezerw banków komercyjnych w banku centralnym
• Zwyczaje płatnicze danego społeczeństwa
Bank centralny jako bank banków
• Na rachunkach w tym banku banki komercyjne utrzymują rezerwy pieniężne