O Rzadkie - ograniczona ilość w stosunku do potrzeb 0 Wolne - niektóre dobra dostarczane bezpośrednio przez przyrodę w nieograniczonej ilości, dostępne bez ponoszenia kosztów, występują w postaci nadającej się bezpośrednio do zaspokajania potrzeb (np. grawitacja, powietrze zdatne do oddychania)
3. Proces gospodarowania i jego etapy:
• Cele -> środki -> wyniki ekonomiczne
• Fazy procesu gospodarowania:
0 Produkcja - świadoma i celowa działalność ludzka, polegająca na przystosowaniu dóbr dostarczanych przez naturę i wykorzystywaniu sił przyrody do wytworzenia dóbr ekonomicznych, mających zdolność zaspokojenia potrzeb, obejmuje również przemieszczanie przedmiotów w przestrzeni i w czasie oraz świadczenie usług (dotyczy działalności gospodarczej).
0 Podział - rozdysponowanie rzadkich dóbr pomiędzy producentów i konsumentów.
0 (Wymiana)
0 Konsumpcja - bezpośrednie zaspokajanie potrzeb za pomocą dóbr.
• Gospodarowanie - alokacja zasobów pozostających do dyspozycji, pomiędzy różne zastosowania.
• Zasoby - to środki, które mogą być (potencjalnie) wykorzystane do wytwarzania innych dóbr. Dzielimy je na:
0 Naturalne - pochodzące z przyrody 0 Ludzkie - praca człowieka
0 Kapitałowe - przetworzone dobra, np. maszyny
• Zasoby użyte w produkcji stają się czynnikami produkcji.
• Nakład - to ilość czynników produkcji zastosowanych do produkcji w danym czasie.
4. Czynniki produkcji:
• W ujęciu klasycznym (A. Smith):
0 Ziemia - dobra pierwotne, dobra dostarczane przez naturę (np.: grunty, surowce, wody, lasy)
0 Praca - każdy sposób produktywnego wykorzystania fizycznej lub umysłowej energii człowieka
0 Kapitał - nakład w procesie produkcji (ekonomiczne dobra produkcyjne, czyli te, które zostały wytworzone przez człowieka i wykorzystane przy produkcji, np. maszyny)
• Współcześnie dodawane:
0 Technologia - wiedza o tym jak czynniki produkcji mogą być łączone w produktywny sposób.
0 Organizacja - sposób koordynacji ludzkich działań w procesie produkcji (pojęcie to wprowadziła Marshal)
0 Przedsiębiorczość - zespolenie talentu i twórczego działania (wprowadził je Shumpeter)
0 Informacja - dane zaprezentowane w sposób mający znaczenie dla przedsiębiorstwa (decyzji podejmowanej w przedsiębiorstwie, informacja, przetworzone dane, przetworzona wiedza)
• Żaden z powyższych czynników nie daje dochodu, nie mają takiej rangi jak czynniki Smitha, ale każdy z nich przyczynia się do osiągania zysku.
• Czynniki dzielą się na:
0 Osobowe - praca człowieka i przedsiębiorczość 0 Rzeczowe - pozostałe
5. Model krzywej możliwości produkcji: