W kapitalizmie pieniądz można tezauryzować. -> Im więcej produkuje tym więcej zarabiam.
0 Dominacja siły najemnej ludzi wolnych - jestem człowiekiem wolnym. Gospodarka polska XVI wieku była w złotym okresie, a ogromną produkcje rolną upłynniano. Cliłopi i feudałowie bogacili się, czasami nawet cliłopi pożyczali szlachcicom pieniądze. Wieś polska była zamożna -> okres dobrej koniunktury zbożowej. Chłopi przekupywali biednych szlachciców (Nekanty Trepka - Liber hamorum - Księga chamów), aby otrzymać tytuł szlachecki. Polacy do XVII wieku mieli poczucie własnej wartości (Bóg ponoć mówił do Adama i Ewy po polsku -> tak sądzili szlachcice, szlachta -> potomkowie Jafeta, chłopi -> potomkowie Chama). W XVI wieku chłopi angielscy uzyskali wolność, właściciele ziemi zaczęli usuwać chłopów z ziemi, bo produkcja rolna przestała się opłacać. Cliłopi angielscy przestali być opłacalni -> właściciele ziemscy dali im wolność, bo chcieli, żeby sobie poszli. Polityka ogradzania zostawiano gołą ziemie rugowano chłopów, ogradzano ziemie i rozpoczęto hodowlę owiec, (z owcy były większe pożytki niż z cliłopa -> c hłopa nie można było zjeść ©). Cliłopi polscy byli zasobni i nie wolni, natomiast chłopi angielscy mieli wolność, ale nie mieli pieniędzy. W Anglii narodził się w XVI wieku protestantyzm. Sekularyzacja - zeświecczenie własności duchownych. Pojawił się nowy lynek pracy.
■ Cena wolności -> tysiące osób wyemigrowało, bo nie mogło znaleźć sposobu na życie we własnym kraju, wolnością nie byli w stanie się wyżywić.
■ Pury tanie - chwytali wałęsających się chłopów i osądzali za wałęsanie się oraz za żebractwa
■ Wolność jest ważna, ale ma wysoką cenę -> jest jedną z najwyższych wartości.
0 Zmiany w stosunkach między ludźmi - stosunki uległy daleko idącej komercjalizacji. W feudalizmie opierały się głównie na zależności osobistej (przymus pozaprawny). W kapitalizmie relacja wzajemne zastąpiono przez stosunki rzeczowe oparte na kalkulacji pieniężnej. Pieniądz miarą celu gospodarowania. W feudalizmie dziedzic stanowił opiekę nad swoimi poddanymi. Hrabia Morawski -> chłopi prowadzili z nim spór, hrabia z własnej woli przegrał tą sprawę, ponieważ wiedział, że musi opiekować się cliłopami. Liczyło się słowo, honor, prestiż - w czasach feudalnych. Morawski znał Sztaufenberga (zamachowca, któiy próbował zabić Hitlera). Zasady przed wojną były bardzo ważne. Relacje międzyludzkie były ważniejsze niż zysk. Radziwiłł był niezaradny w duchu kapitalizmu, pomimo iż był mądrym człowiekiem.
0 Bodźcem działalności gospodarczej staje się osiągnięcie zysku - kapitalizm stwarza warunki dla konkurencji, możliwości wykorzystania środków. Trendy związane z rozwojem handlu. Zmienia się zasięg handlu. Tworzyły się tynki narodowe i później wychodzono z ekspansją na zewnątrz. Osłabieniu uległy prawa feudalne odnoszące się do życia miejskiego: likwidacja prawa składa W Krakowie ulica nazywa się Sławkowska nazwa odnosiła się do miasta, Sławkowa, które miało 7 tysięcy mieszkańców, było polskim El dorado, wydobywano tam złoto i srebro. Bramom Sławkowską wyjeżdżało się do dużego miasta - Sławkowa. Niestety z czasem złoża surowców się wyczerpały i miasto straciło swoją pozycję.