9. Co zrobić, gdy moralność i prawo są na jakiejś płaszczyźnie sprzeczne? - Na tym
gruncie pojawia się pytanie o charakterze filozoficznym.
• Prawo powinno być oparte na wartościach moralnych, a nie powinno być z nimi sprzeczne.
• W sferze interpretacji, najlepiej znaleźć takie znacznie, aby było odpowiednie w stosunku do moralności.
10. Budowa reguł, norm, pizepisów prawnych (przepis - reguła zapisana, część tekstu, dotyczy prawa stanowionego, norma - jest bardziej abstrakcyjna, reguła, która nie jest zapisana)
• Pojęć norma i przepis - można używać wymiennie, jeśli się mówi o prawie spisanym.
• Przepisy są formułowane jak normalne zdania oznajmujące, nie są to jednak takie sensu stricte zdania, ponieważ nie opisują, ale formułują regułę - jak się powinni adresaci zachować - formułują dyrektywę (np. należy• zamontować do stołu 4 nogi)
• Oceny - wyrażenie opinii (np. dobrze, że stół ma 4 nogi a nie 5)
11. Z czego się składa przepis:
• Powinien określać okoliczności (stan faktyczny), np. jakieś opisane zachowanie ludzi (rodzaje zachowań ludzi: działania, zaniechania - brak działania wymaganego przez prawo, miałem coś zrobić, ale tego nie zrobiłem). brak pewnego działania, mimo że ono nie jest wymagane, ale jest dozwolone -może to być też okoliczność w pizepisie {np. ktoś może przyjąć łub odrzucić jakąś ofertę) przepis mówi np, że milczenie w pewny ch okolicznościach może być przyjęciem oferty.
• Czyny i czynności, (czyny - zachowania wywierające skutek prawny, ale osiągnięcie tego skutku nie jest celem sprawcy), czynności - oświadczenie woli
■ Czyny zabronione - np urządzenie szkody
■ Czyny zgodne z prawem - znalezienie pieniędzy na ulicy
• Czynności prawne mają pociągnąć za sobą pewien skutek
• Typowre zachowania ludzi mogą
• Zdarzenia prawne - (zjawiska przyrodnicze) -, zjawiska, które zaistnieją bez względu na zachowanie ludzi (np. spadnie grad, uderzy piorun), najprostszy przykład zdarzenia prawnego to upływ czasu, może być potraktowane jako okoliczność w danym przepisie.
■ Urodzenie się człowieka i jego śmierć to też zdarzenia prawne
• I część przepisu - Hipoteza - opisanie tych okoliczności (zdarzeń, faktu, zachowania)
• II część - „powinne zachowanie” - tzw. dyspozycja, określenie skutków prawnych. Formułuje jakiś:
■ Nakaz - opis, że coś jest, zachodzi
■ Zakaz - czego nie ma robić, czego nie wolno
S Nakaz i zakaz to określenie pewnego obowiązku
■ Uprawnienie - Ktoś może coś zrobić, ale nie musi (jest dozwolone, dopuszcza się)